Ο εμμηνορροϊκός κύκλος αποτελεί βασική κινητήρια δύναμη για την υγεία και την ευεξία της γυναίκας καθ’ όλη τη διάρκεια των αναπαραγωγικών της χρόνων και πολύ πέρα από αυτούς. Παρ’ όλα αυτά, οι ερευνητές μόλις πρόσφατα άρχισαν να λαμβάνουν υπόψη την περίοδο κατά το σχεδιασμό μελετών, ενώ και στην καθημερινότητα μόλις τώρα ξεκινάμε να αποστασιοποιούμαστε από το στίγμα που σχετίζεται με την έμμηνο ρύση. Για να επαναδιεκδικήσουμε την περίοδο ως μια φυσιολογική και ενδυναμωτική εμπειρία, αναδύονται νέες προσεγγίσεις ως προς το πώς αντιλαμβανόμαστε τον εμμηνορροϊκό κύκλο. Για παράδειγμα, η παρομοίωση των φάσεων του κύκλου με τις εποχές του χρόνου.
Για να ελευθερωθεί η γυναίκα από τη ντροπή και τη σύγχυση που συχνά σχετίζονται με την περίοδο, σήμερα πολλές φωνές συγκρίνουν τον εμμηνορροϊκό κύκλο με τις εποχές του χρόνου. Αυτές και άλλες μεταφορές μπορούν να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα το σώμα μας και τις ανάγκες του.
Η ιδέα της σύγκρισης του εμμηνορροϊκού κύκλου με τις εποχές του χρόνου έγινε δημοφιλής χάρη στη συγγραφέα Maisie Hill με το βιβλίο της το 2019 Period Power: Harness your Hormones and Get your Cycle Working for You. Παραδοσιακές και εναλλακτικές θεραπεύτριες έχουν επίσης προτείνει τρόπους να σχεδιάζουμε συνειδητά τη ζωή μας σε αρμονία με τις φάσεις του κύκλου, δημιουργώντας ευκαιρίες να ανταποκρινόμαστε πλήρως στις ανάγκες του σώματος κάθε στιγμή.
Έχουμε δημοσιεύσει πολλά άρθρα σχετικά με τον μηνιαίο κύκλο και τις διαφορετικές του φάσεις. Η πρώτη μέρα της περιόδου σου μετρά ως η πρώτη μέρα του εμμηνορροϊκού σου κύκλου; Η έμμηνος ρύση ακολουθείται από τη Φολικουλική Φάση, την Ωορρηξία και, τέλος, τη Λουτεϊνική Φάση. Είναι χρήσιμο να μαθαίνεις τις κυκλικές αλλαγές στο σώμα που προκαλούνται από τις μεταβαλλόμενες ορμόνες σε κάθε φάση, όμως χωρίς ευρύτερο πλαίσιο αυτή η γνώση μπορεί να φαίνεται θεωρητική και δύσκολο να εφαρμοστεί στην καθημερινότητα. Φυσικά, οι φάσεις του κύκλου ΕΙΝΑΙ η καθημερινότητα όσων βιώνουν την εμμηνόρροια. Το να εντάξεις αυτές τις εμπειρίες σε μια ολιστική μεταφορά δίνει ένα πολύτιμο πλαίσιο για να κατανοήσεις τις ορμονικές αλλαγές και τι σημαίνουν για καθεμία από εμάς.
Οι συγγραφείς και επαγγελματίες υγείας που υποστηρίζουν αυτή την οπτική δεν επικεντρώνονται μόνο στη γονιμότητα. Αν και η ωορρηξία και ο κομβικός ρόλος της στην κύηση είναι ο πρωταρχικός εξελικτικός λόγος ύπαρξης του κύκλου, οι φάσεις του κύκλου επιδρούν συνολικά στο σώμα και επηρεάζουν την ενέργεια, τη διάθεση και την ψυχική/συναισθηματική κατάσταση μιας γυναίκας, οπότε η βαθύτερη κατανόηση του εμμηνορροϊκού κύκλου είναι ωφέλιμη για όλες, τελεία.
Αυτή η δημοφιλής μεταφορά παρομοιάζει κάθε μία από τις τέσσερις φάσεις του εμμηνορροϊκού κύκλου με μια εποχή, ξεκινώντας από τον Χειμώνα. (Σε κάποια άρθρα μιλάμε για κύκλο τριών φάσεων· σε αυτό το μοντέλο η έμμηνος ρύση διαχωρίζεται από τη φολικουλική φάση.)
Σε έναν μέσο κύκλο 28 ημερών, η έμμηνος ρύση διαρκεί περίπου τις πρώτες 7 μέρες. Τα επίπεδα προγεστερόνης, οιστρογόνων και τεστοστερόνης είναι χαμηλά. Η ενέργεια είναι περιορισμένη, μπορεί να νιώθεις εκνευρισμό και να πρέπει να αντιμετωπίσεις κράμπες και πονοκεφάλους. Δεδομένου ότι δεν έχεις πολλά οιστρογόνα, το σώμα έχει λιγότερες άμυνες ενάντια στον πόνο και την ταλαιπωρία.
Αυτή η φάση παρομοιάζεται με τον Χειμώνα, όταν το σώμα λειτουργεί πιο αργά, χρειάζεσαι περισσότερη ξεκούραση και είναι πιο εύκολο να νιώσεις υπερκόπωση. Όπως ακριβώς και τον Χειμώνα, πιθανόν να ευχαριστηθείς περισσότερο στιγμές στο σπίτι, αγκαλιά με ένα ζεστό ρόφημα. Είναι ώρα για ήπια άσκηση και χαλαρούς περιπάτους, όχι για έντονη προπόνηση.
Μόλις ολοκληρωθεί η έμμηνος ρύση, τα επίπεδα οιστρογόνων και τεστοστερόνης αρχίζουν να αυξάνονται. Η Θυλακιοτρόπος Ορμόνη (FSH) ωριμάζει τα ωοθυλάκια σε μία από τις ωοθήκες σου. Το γόνιμο παράθυρο ανοίγει. Το αίσθημα ενέργειας και ο ενθουσιασμός επιστρέφουν. Η διάθεση να κοινωνικοποιηθείς μεγαλώνει.
Υπάρχουν ακόμη αρκετές μέρες πριν πέσουν ξανά τα επίπεδα των ορμονών, οπότε είναι μια εξαιρετική στιγμή να ξεκινήσεις υγιεινές συνήθειες ή να επανέλθεις σε πιο έντονες δραστηριότητες.
Οι λίγες μέρες γύρω από την ωορρηξία είναι όταν βρίσκεσαι στο απόγειό σου. Τα οιστρογόνα φτάνουν στο μέγιστο, το ηθικό ανεβαίνει και το σώμα έχει ισχυρή άμυνα ενάντια σε πόνους και εκνευρισμούς. Νιώθεις έντονα δραστήρια και παραγωγική.
Η αντιμετώπιση απαιτητικών εργασιών και οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις μοιάζουν εύκολες το Καλοκαίρι. Και όπως το καλοκαίρι προκαλεί διάθεση για περιπέτεια, οι ωοθήκες σου είναι έτοιμες για ρομαντισμό και η σεξουαλική σου διάθεση εκτοξεύεται. Όλο το σώμα σου «φωνάζει»: βρίσκεσαι στο πικ της γονιμότητας! Αλλά, πάντα, αν δεν επιθυμείς εγκυμοσύνη—χρησιμοποιήσε προστασία στις ερωτικές σου επαφές, όσο παθιασμένη κι αν αισθάνεσαι τη δεδομένη στιγμή.
Αφού έχεις νιώσει υπέροχα για μερικές μέρες, αν δεν γονιμοποιηθεί κάποιο ωάριο, ο κύκλος συνεχίζεται και τα επίπεδα των ορμονών αρχίζουν να μειώνονται. Υπάρχει μια σύντομη δεύτερη αύξηση οιστρογόνων στη μέση αυτής της φάσης, αλλά γενικά εδώ είναι που οι περισσότερες γυναίκες βιώνουν προεμμηνορροϊκά συμπτώματα. Το σώμα γίνεται πιο ευαίσθητο στον πόνο—το στήθος μπορεί να πονά και να έχεις πονοκεφάλους. Γίνεσαι επίσης πιο ευάλωτη συναισθηματικά καθώς τα οιστρογόνα πέφτουν.
Κατά το Φθινόπωρο είναι η στιγμή να επιβραδύνεις και να προετοιμαστείς για τον Χειμώνα. Αναγνώρισε αυτό που βιώνεις. Νιώθεις να κουράζεσαι πιο εύκολα; Πεινάς περισσότερο; Όταν γνωρίζεις τι σου συμβαίνει συνήθως αυτή την περίοδο, μπορείς επίσης να εντοπίσεις εύκολα αν κάτι είναι διαφορετικό. Εάν αντιληφθείς αλλαγές ή έντονο PMS, συμβουλεύσου τη γιατρό σου. Μην υποτιμάς την ταλαιπωρία ως άλλο ένα σύμπτωμα· μπορείς να ανακουφιστείς με μικρές αλλαγές στον τρόπο ζωής ή αντιμετωπίζοντας ένα βαθύτερο πρόβλημα υγείας.
Τα οφέλη της συνειδητής παρατήρησης του κύκλου σου είναι πολλά: αναγνωρίζεις άμεσα αν κάτι δεν πάει καλά στην υγεία σου και μπορείς να σχεδιάσεις καλύτερα τη δραστηριότητά σου—άσκηση, κοινωνικές εκδηλώσεις, έντονη εργασία, ξεκούραση... Όταν γνωρίζεις τι κάνουν οι ορμόνες σου, νιώθεις πιο ήρεμη με ό,τι βιώνεις.
Μια συχνή κριτική σε αυτή την προσέγγιση είναι πως ο εμμηνορροϊκός κύκλος έχει χρησιμοποιηθεί για να περιορίσει και να αποκλείσει τη γυναίκα επί χιλιετίες. Δεν έρχονται το φεμινιστικό κίνημα και η σύγχρονη ιδέα της ισότητας ουσιαστικά σε αντίθεση με τη διαπίστωση πως η περίοδος «μειώνει» ή «αποδυναμώνει» τη γυναίκα; Ίσως φαίνεται ότι, παραδεχόμενες πως κάποιες μέρες έχουμε σωματικά ή/και ψυχικά «χαμηλά», δίνουμε βάση σε ξεπερασμένες ιδέες. Ισχύει και δεν ισχύει.
Αυτές οι ιδέες μπορούν να ενταχθούν στο καθημερινό ή προσωπικό σου πλάνο όσο θες. Κάποιες γυναίκες μπορεί να προτιμήσουν να σχεδιάζουν κάθε σημαντική δραστηριότητα—συναντήσεις, διακοπές—με βάση τον κύκλο. Αυτό μπορεί να είναι ενδιαφέρον και χρήσιμο, αλλά δεν είναι ούτε απαραίτητο ούτε ρεαλιστικό να κανονίζεις όλη τη ζωή σου με βάση τις εναλλαγές των ορμονών.
Αυτή η μεταφορά δεν ταιριάζει σε όλες. Δεν βιώνουν όλες σημαντικές διακυμάνσεις στην ενέργεια, τη διάθεση ή το κίνητρο. Όσες χρησιμοποιούν ορμονική αντισύλληψη δεν περνούν από τις ίδιες φάσεις, καθώς οι ορμονικές τιμές παραμένουν σταθερές όλο τον μήνα.
Και τα εκατομμύρια άτομα με ακανόνιστες περιόδους ή κάποιο πρόβλημα όπως το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών ίσως θεωρήσουν τις προσεγγίσεις τύπου «συγχρονίσου με τη θεά που κρύβεις μέσα σου» ανεπαρκείς—δεν αντικατοπτρίζουν τη δική τους πραγματικότητα.
Παρ’ όλα αυτά, όλοι οι άνθρωποι, και οι άνδρες, βιώνουν ορμονικές αλλαγές που επηρεάζουν κάπως τη διάθεση, την αίσθηση του πόνου και τη συμπεριφορά. Η έμμηνος ρύση είναι μία μόνο από τις πολλές παραμέτρους που καθορίζουν το σώμα μας. Ανακαλύπτοντας τις μοναδικότητές σου και πώς ο εμμηνορροϊκός κύκλος τις επηρεάζει, θα μπορείς να ανταποκρίνεσαι καλύτερα στις ανάγκες σου.
Είτε βρίσκεις βοηθητική είτε όχι τη μεταφορά των εποχών, συνιστούμε σε κάθε γυναίκα που έχει περίοδο να παρακολουθεί τον κύκλο της. Γνωρίζοντας τους ρυθμούς σου, συμβιβάζεσαι και με τις αλλαγές που βιώνεις.
Μπορείς να παρακολουθείς την περίοδό σου με το WomanLog. Κατέβασε το WomanLog τώρα:
Κατέβασέ το από το Google Play