Γιατί Είμαι Τόσο Συναισθηματική Κατά Τη Διάρκεια της Περιόδου Μου;
Η προεμμηνορροϊκή και εμμηνορροϊκή φάση συχνά συνοδεύεται από λιγότερο επιθυμητές συναισθηματικές επιδράσεις. Η συζήτηση περί συναισθημάτων και εμμηνορροϊκού κύκλου μπορεί να είναι δύσκολη, καθώς οι γυναίκες συνεχίζουν να ντροπιάζονται ή να απορρίπτονται όταν εκφράζουν τα συναισθήματά τους, κάτι που κάνει ευκολότερο το να αγνοούμε ή να υποτιμούμε τις εμπειρίες των γυναικών. Η εμπειρία συναισθηματικών αλλαγών στον κύκλο σου είναι εντελώς φυσιολογική — μέχρι ένα σημείο — οπότε ας δούμε αναλυτικά τι ακριβώς συμβαίνει κατά το PMS και τις υπόλοιπες φάσεις του κύκλου σου.
Από την εφηβεία έως την εμμηνόπαυση, οι ορμονικές διακυμάνσεις προκαλούν κυκλικές μεταβολές στη διάθεση για γυναίκες παγκοσμίως. Παρόλα αυτά, είμαστε διαφορετικές προσωπικότητες και όλες μας βιώνουμε ξεχωριστά συναισθήματα καθώς η ζωή μας φέρνει αντιμέτωπες με τις προκλήσεις της. Το να είσαι συναισθηματική δεν είναι αδυναμία, αλλά δεν χρειάζεται κιόλας να αποδέχεσαι χαμηλές διαθέσεις ως δεδομένο εάν επηρεάζουν την καθημερινότητά σου.
Γιατί Είμαι Τόσο Συναισθηματική Κατά Τη Διάρκεια της Περιόδου;
Είναι οι ορμόνες; Κατανόηση του Εμμηνορροϊκού Κύκλου
Οι ορμόνες παίζουν σίγουρα σημαντικό ρόλο στις ψυχικές και σωματικές μεταβολές που αισθάνεσαι στον κύκλο σου, ιδίως τις μέρες πριν και κατά τη διάρκεια της περιόδου σου. Οι δύο κύριες ορμόνες που ευθύνονται για τη διάθεση και τα συμπτώματα PMS είναι τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη.
Τα οιστρογόνα αυξάνονται στο πρώτο μισό του κύκλου, κορυφώνονται και μειώνονται απότομα λίγο πριν την ωορρηξία: τότε που νιώθεις τον εαυτό σου πιο δυνατό. Τα επίπεδα της προγεστερόνης αυξάνονται και μειώνονται πιο ομαλά κατά το δεύτερο μισό του κύκλου. Καθώς αυτές οι δύο ορμόνες αυξάνονται και μειώνονται για τη ρύθμιση του αναπαραγωγικού κύκλου, η συναισθηματική αντίδραση μιας γυναίκας στον κόσμο μπορεί να κυμαίνεται.
Τα υψηλά επίπεδα οιστρογόνων, ειδικά στη θυλακική φάση του κύκλου, συνδέονται με αυξημένη ενέργεια και θετική διάθεση. Όταν τα οιστρογόνα είναι στο αποκορύφωμά τους (συνήθως γύρω από την ωορρηξία), μπορεί να αισθάνεσαι πιο κοινωνική, να έχεις αντοχές και να αντιμετωπίζεις πιο εύκολα τις δυσκολίες.
Η προγεστερόνη θεωρείται η βασική «ορμόνη εγκυμοσύνης», καθώς προετοιμάζει το ενδομήτριο για να δεχτεί γονιμοποιημένο ωάριο και διευκολύνει την εμφύτευση. Επιδρά καταπραϋντικά και προάγει τη χαλάρωση, φαινόμενο πιο έντονο κατά τη λουτεΐνη φάση, πριν την εμφάνιση του PMS και της περιόδου.
Εάν η εγκυμοσύνη δεν συμβεί, το ενδομήτριο αποβάλλεται και τα επίπεδα προγεστερόνης πέφτουν. Αν το ωάριο εμφυτευθεί, η προγεστερόνη συνεχίζει να αυξάνει για να υποστηρίξει την εγκυμοσύνη.
Οι διακυμάνσεις στην προγεστερόνη, ειδικά οι απότομες πτώσεις, μπορεί να συμβάλουν σε ευερεθιστότητα. Οι περισσότερες γυναίκες αντιλαμβάνονται αλλαγές μεταξύ των φάσεων του κύκλου τους, είτε μέσω των συμπτωμάτων PMS είτε με τη γενική αίσθηση που προκαλούν αυτές οι αλλαγές. Είναι ακόμη πιο δύσκολο για όσες βιώνουν έντονα συμπτώματα PMS λόγω προεμμηνορροϊκής επιδείνωσης, προεμμηνορροϊκής δυσφορικής διαταραχής ή άλλων καταστάσεων.
Εποχές του χρόνου
Οι ορμονικές αλλαγές στη διάρκεια του κύκλου σου μοιάζουν με τις εποχές του χρόνου, με τη περίοδο να θυμίζει Χειμώνα (όπου όλα κινoύνται αργά και χρειάζεσαι ξεκούραση) και την ωορρηξία το Καλοκαίρι: όταν νιώθεις πιο αισιόδοξη και ανθεκτική.
Είναι σημαντικό να κατανοήσεις πώς αισθάνεσαι σωματικά σε κάθε φάση, ώστε να προβλέπεις τι θα ζήσεις σε διάφορες μέρες του κύκλου σου.
Είναι η σωματική ενόχληση;
Εκτός από τις ορμονικές αλλαγές, η σωματική δυσφορία από τις κράμπες, το φούσκωμα, την ευαισθησία στο στήθος, τις λιγούρες ή τους πονοκεφάλους, επιβαρύνει επίσης το συναισθηματικό φορτίο μιας γυναίκας στην περίοδό της.
Ποια μπορεί να είναι στα καλύτερά της όταν αντιμετωπίζει πόνο στην κοιλιά, κόπωση, και πιθανή απώλεια αίματος; Φυσικά και μπορείς να έχεις μία υπέροχη μέρα ακόμα και με περίοδο, αλλά δεν χρειάζεται να νιώθεις ενοχές αν κάποιες φορές δεν είσαι στα «πάνω» σου. Δεν σε κάνει λιγότερο ικανή, και είναι φυσιολογικό να χαλαρώνεις με τέτοια συμπτώματα.
Είναι οι κοινωνικοί παράγοντες;
Τα συναισθήματά μας επηρεάζονται άμεσα από το πώς αλληλεπιδρούμε με άλλους. Κάνεις κοινωνικές δραστηριότητες με άτομα που εμπιστεύεσαι; Νιώθεις ασφάλεια; Η διαχείριση των κοινωνικών επαφών, ειδικά αν το PMS είναι έντονο, μπορεί να γίνει απομονωτική και στρεσογόνα. Γιατί φόρεσα αυτό το παντελόνι; Μπορώ να κολυμπήσω με περίοδο; Ποια να ρωτήσω για ταμπόν;
Οι γυναίκες που δεν έχουν ασφαλή και οικονομική πρόσβαση σε προϊόντα περιόδου, βιώνουν το φαινόμενο της φτώχειας περιόδου. Αυτό κάνει την εμμηνόρροια πολύ δύσκολη και, συχνά, απάνθρωπη. Αν η περίοδος σημαίνει ότι χάνεις δουλειά ή σχολείο, θα νιώσεις στρες, άγχος και δυσαρέσκεια. Αν ήδη νιώθεις καταθλιπτική λόγω άλλων παραγόντων, τα συμπτώματα PMS θα επηρεάσουν ακόμα περισσότερο την ψυχική σου υγεία.
Είναι οι νευροδιαβιβαστές;
Οι σεξουαλικές ορμόνες μας επηρεάζουν και τις «ορμόνες ευτυχίας» — νευροδιαβιβαστές όπως η σεροτονίνη (που ρυθμίζει διάθεση, ύπνο, όρεξη), η ντοπαμίνη (συναίσθημα ευχαρίστησης ως ανταμοιβή), οι ενδορφίνες (ανακουφίζουν τον πόνο και προσφέρουν ευχαρίστηση), και η GABA (χαλαρώνει και ρυθμίζει τη διάθεση). Τα επίπεδα σεροτονίνης μπορεί επίσης να επηρεάζονται από τις μεταβολές των γυναικείων ορμονών και άλλα συμπτώματα PMS.
Είναι Φυσιολογικό Να Κλαίω Κατά Τη Διάρκεια της Περιόδου;
Μέχρι ενός σημείου — ναι, είναι απολύτως φυσιολογικό. Το κλάμα είναι μια συνηθισμένη και φυσική αντίδραση και σημαντικό μέρος της αυτορρύθμισης. Τα δάκρυα περιέχουν υψηλά επίπεδα ορμονών στρες, επομένως το κλάμα βοηθά στη ρύθμιση των συναισθημάτων και στην ελάφρυνση του στρες. Όπως και το βρισίδι, έτσι και το κλάμα βοηθά σε διαχείριση του πόνου.
Δεν υπάρχει τίποτα κακό αν αισθάνεσαι συναισθηματική οποιαδήποτε στιγμή, είναι μέρος της φυσιολογικής λειτουργίας του ανθρώπινου σώματος. Όμως, αν νιώθεις έντονη κατάθλιψη και ακατάσχετες αυξομειώσεις στη διάθεση, μπορεί να υποδηλώνει σοβαρότερο πρόβλημα υγείας.
Προσπάθησε να μην ανακυκλώνεις δυσάρεστες σκέψεις ώστε να μην ταράζεσαι παραπάνω απ’ όσο είναι ωφέλιμο· παρ’ όλα αυτά, να θυμάσαι πως τα συναισθήματά σου είναι έγκυρα, ακόμη κι αν μεγεθύνονται. Ναι, το άγχος και ο εγκέφαλός σου μπορεί να υπερβάλλουν και να παρουσιάζουν τα πράγματα χειρότερα, αλλά έχεις δικαίωμα να επεξεργαστείς όσα συμβαίνουν γύρω σου.
Το να νιώθεις άσχημα και συναισθηματική είναι ένα σήμα του σώματός σου ότι κάτι ίσως δεν πηγαίνει καλά – και κάποιες φορές υπάρχει απόλυτα δικαιολογημένος λόγος γι’ αυτό.
Κλάμα και αυξομειώσεις διάθεσης
Ξέρουμε, για παράδειγμα, ότι τα επίπεδα οιστρογόνων διαφέρουν σημαντικά για κάθε γυναίκα κατά τη διάρκεια του κύκλου, αλλά υπάρχουν και μεγάλες διαφορές ανάμεσα σε γυναίκες στο ίδιο στάδιο του κύκλου τους. Μπορούμε να μετρήσουμε τα επίπεδα ορμονών ακριβώς, αλλά αυτή η πληροφορία δεν μπορεί να προβλέψει πάντα την ευαισθησία σου, παρόλο που οι ορμόνες έχουν σημαντικό ρόλο.
Πολλές γυναίκες με PMS ή PMDD (Προεμμηνορροϊκή Δυσφορική Διαταραχή) έχουν «φυσιολογικά» επίπεδα οιστρογόνων, άρα το πρόβλημα ίσως βρίσκεται στον τρόπο που οι ορμόνες αλληλεπιδρούν με άλλες διεργασίες του σώματος. Κάποιες γυναίκες νιώθουν ισχυρές αυξομειώσεις διάθεσης με υψηλά επίπεδα οιστρογόνων, άλλες βλέπουν τη διάθεσή τους να σταθεροποιείται στην εμμηνόπαυση – όταν τα οιστρογόνα είναι πολύ χαμηλά.
Άλλες γυναίκες βιώνουν κατάθλιψη, ευερεθιστότητα, θυμό ή άγχος καθώς η προγεστερόνη αυξάνει, ενώ άλλες αισθάνονται πιο ασταθείς όταν πέφτουν τα επίπεδά της. Επιλόχειος, περ-εμμηνοπαυσιακή και μετα-εμμηνοπαυσιακή κατάθλιψη είναι καταστάσεις που αφορούν αποκλειστικά γυναίκες, επιβεβαιώνοντας το σημαντικό ρόλο των ορμονών του φύλου.
Συζήτησε με τον γυναικολόγο σου αν τα συμπτώματα διάθεσης είναι ιδιαίτερα έντονα.
Άλλοι Παράγοντες
Άλλα σωματικά και συναισθηματικά συμπτώματα
Οι ορμονικές αλλαγές δεν είναι ο μόνος παράγοντας που επηρεάζει σώμα και μυαλό στην εμμηνορρυσία. Τα φυσικά συμπτώματα όπως κράμπες και φούσκωμα έχουν πραγματική επίδραση στο σώμα και μπορούν να δημιουργήσουν χαμηλή διάθεση. Ο πόνος σε οποιοδήποτε σημείο δεν είναι ποτέ ευχάριστος και δεν υπάρχει λόγος να «ανέχεσαι» πονοκεφάλους, φούσκωμα ή άλλα συμπτώματα μόνο και μόνο επειδή έχεις περίοδο.
Στρες, τρόπος ζωής και διατροφικοί παράγοντες
Η ζωή δεν σταματά στην περίοδο και οι στρεσογόνοι παράγοντες της καθημερινότητας είναι πάντα εκεί. Τα χαμηλά επίπεδα ορμονών όταν ήδη νιώθεις «χαμηλά» μπορούν να εντείνουν την κατάσταση και να δυσκολέψουν τη διαχείριση των συμπτωμάτων.
Κάποιες φορές τα αντισυλληπτικά που λαμβάνεις μπορεί επίσης να εξηγούν ή να μην εξηγούν τις αυξομειώσεις διάθεσης (που δεν είναι πάντα κάτι επιθυμητό). Συμβουλέψου τον επαγγελματία υγείας για τη δόση ή πιθανές αλλαγές ώστε τα αντισυλληπτικά να εναρμονίζονται καλύτερα σε σένα.
Προεμμηνορροϊκή Δυσφορική Διαταραχή
Η Προεμμηνορροϊκή Δυσφορική Διαταραχή (PMDD) είναι μια σοβαρή μορφή προεμμηνορροϊκού συνδρόμου που προσβάλλει ένα μικρό ποσοστό των γυναικών. Χαρακτηρίζεται από έντονες διαταραχές διάθεσης και σωματικά συμπτώματα που εμφανίζονται στη λουτεΐνη φάση, συνήθως τη μια-δύο εβδομάδες πριν ξεκινήσει η εμμηνόρροια. Σε αντίθεση με το PMS, τα συμπτώματα του PMDD είναι πολύ σοβαρότερα, επηρεάζοντας σημαντικά την καθημερινή ζωή – και δεν πρέπει να αγνοούνται.
Το PMDD προσβάλλει περίπου το 3-8% των γυναικών παγκοσμίως, δηλαδή περίπου 1 στις 20. Δεν είναι μεγάλο ποσοστό, αλλά παραμένει αρκετά σύνηθες. Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως στη μέση ηλικία των 20 και ενίοτε γίνονται εντονότερα με την προσέγγιση της εμμηνόπαυσης.
Διαχείριση Συναισθηματικών Αλλαγών
Οι συναισθηματικές αλλαγές που σχετίζονται με την περίοδο δεν σημαίνουν απαραίτητα πρόβλημα υγείας. Πολλές γυναίκες βιώνουν αυξομειώσεις στη διάθεση που δεν επηρεάζουν σημαντικά τη ζωή τους. Παρόλα αυτά, τα συναισθήματά μας αντικατοπτρίζουν τη σ συνολική υγεία μας – άρα οτιδήποτε κάνεις για να στηρίξεις έναν υγιή τρόπο ζωής θα διαμορφώσει και τα συναισθηματικά σου.
Ξεκίνα να ακούς τις ανάγκες σου και προσάρμοσε τη ζωή σου όσο μπορείς ανάλογα με το σημείο του κύκλου που βρίσκεσαι. Κοιμάσαι αρκετά; Ασκείσαι, τεντώνεσαι, πίνεις νερό και απολαμβάνεις τη φύση συχνά; Τρέφεσαι ισορροπημένα;
Η αυτοφροντίδα είναι εξαιρετικά σημαντική σε αυτή τη φάση του μήνα. Απόφευγε τα αλμυρά για να μειώσεις το φούσκωμα, δοκίμασε απαλές ασκήσεις και σωστό πρόγραμμα ύπνου για να ανακουφιστείς και φρόντισε όσο καλύτερα μπορείς τον εαυτό σου – το αξίζεις!
Σκέψου στρατηγικές αυτοφροντίδας, όπως:
- Ενυδάτωση με αρκετό νερό
- Χρήση θερμαινόμενων επιθεμάτων για κράμπες και πόνο
- Θρεπτική και ισορροπημένη διατροφή
- Επαρκής ξεκούραση
- Ήπια άσκηση χωρίς υπερβολή
- Μείωση καφεΐνης και αλκοόλ
- Μάθε να αναγνωρίζεις τις αλλαγές διάθεσης και να έχεις «αντίδοτα» πρόχειρα: από αγαπημένη μουσική και αγαπημένες σειρές, έως βόλτες ή οτιδήποτε σε κρατά χαρούμενη και υγιή.
Αν καμία βασική πρακτική αυτοφροντίδας δεν βοηθά αρκετά ή αν τα συμπτώματά σου σου στερούν βασικές λειτουργίες φροντίδας του εαυτού, τότε μάλλον υπάρχει κάποιο βαθύτερο ζήτημα.
Συμπέρασμα
Παλιότερα, οι γυναίκες με σοβαρή συναισθηματική δυσρύθμιση διαγιγνώσκονταν με «υστερία» και μπορούσαν να εγκλειστούν επειδή κανείς δεν κατανοούσε την αιτία της ταλαιπωρίας τους. Ακόμα και σήμερα, κάποιες φορές οι επαγγελματίες υγείας αγνοούν τα παράπονα των γυναικών ενώ πρέπει να αντιμετωπίζονται. Παρόλο που τα συμπτώματα PMS μπορεί να εκδηλώνονται με διαφορετικό τρόπο, η έντονη δυσφορία δεν είναι φυσιολογική ούτε αποδεκτή.
Εάν τα συναισθηματικά και συμπεριφορικά συμπτώματα που σχετίζονται με την περίοδό σου επηρεάζουν την ποιότητα ζωής σου, αναζήτησε βοήθεια ώστε να αισθανθείς καλύτερα. Καμία δεν αξίζει να υποφέρει. Οι περιστασιακές «συναισθηματικές κοιλιές» είναι απολύτως φυσιολογικές. Υπάρχουν πολλές τακτικές για να ανακουφίσεις τον εαυτό σου και να νιώσεις καλύτερα.
Κατέβασε τώρα το WomanLog:
