Προεμμηνορροϊκό σύνδρομο (PMS)
Πονοκέφαλοι. Ευαίσθητο στήθος. Αλλαγές διάθεσης. Ευερεθιστότητα. Κράμπες. Κούραση. Δυσκολία στον ύπνο. Φούσκωμα. Λαχτάρα για φαγητό. Ακμή. Το PMS δεν είναι ευγενικό.
Το PMS, ή προεμμηνορροϊκό σύνδρομο, είναι ένα σύνολο σωματικών και συναισθηματικών συμπτωμάτων από τα οποία υποφέρουν πολλές γυναίκες τις ημέρες πριν την περίοδό τους. Αυτά τυπικά εμφανίζονται μέσα στις 5 ημέρες πριν την εμμηνορρυσία και μπορεί να διαρκέσουν έως και μία εβδομάδα. Η επιλογή και η ένταση των συμπτωμάτων διαφέρει.
Έχω PMS;
Οι κλινικές εκδηλώσεις του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου διαφέρουν και δεν υπάρχει γνωστή αιτία, κάτι που απογοητεύει τόσο γιατρούς όσο και τις γυναίκες που υποφέρουν. Η διαλείπουσα φύση των συμπτωμάτων δεν επιτρέπει εύκολη διάγνωση, ειδικά καθώς οι περιγραφές δεν είναι πάντα ακριβείς.
Όπως και με άλλες σωματικές διεργασίες που σχετίζονται με τον μηνιαίο κύκλο, η συστηματική καταγραφή των συμπτωμάτων και των αλλαγών τους βοηθά στην αξιολόγηση της συχνότητας, του χρόνου εμφάνισης και της σοβαρότητας των εκδηλώσεων του PMS. Μερικές φορές, οι γυναίκες ξαφνιάζονται ανακαλύπτοντας ότι τα συμπτώματά τους δεν φαίνεται να ακολουθούν τις αλλαγές των ορμονικών τους κύκλων.
Προσοχή! Ορισμένες εμπειρίες χαρακτηριστικές του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου επικαλύπτονται με συμπτώματα άλλων καταστάσεων ή διαδικασιών. Αν τα συμπτώματά σου είναι έντονα, επισκέψου τον γιατρό σου.
Για παράδειγμα, ο γιατρός σου μπορεί να συστήσει εξετάσεις για τον θυρεοειδή. Οι διαταραχές του θυρεοειδούς είναι συχνές στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, και συμπτώματα όπως αύξηση βάρους, κατάθλιψη και κόπωση μπορεί να υποδηλώνουν διαταραχή του θυρεοειδούς.
Τα συμπτώματα του PMS μπορούν να διαχωριστούν χονδρικά σε τρεις κατηγορίες:
- Σωματικά—υπερευαισθησία, πονοκέφαλοι, πόνος και πρήξιμο στο στήθος, πόνους στις αρθρώσεις.
- Ψυχολογικά/συναισθηματικά—αλλαγές διάθεσης, σημάδια κατάθλιψης, ευερεθιστότητα, κόπωση, διαταραχές ύπνου.
- Πεπτικά—πρήξιμο στην κοιλιά, ναυτία, διάρροια ή δυσκοιλιότητα, εμετοί, διατροφικές διαταραχές.
PMS ή PMDD;
Η προεμμηνορροϊκή δυσφορική διαταραχή (PMDD) είναι μια σοβαρή μορφή του PMS. Τα συμπτώματα του PMDD είναι παρόμοια με αυτά του PMS αλλά είναι τόσο έντονα ώστε να επηρεάζουν την εργασία, τις κοινωνικές δραστηριότητες και τις σχέσεις. Το PMDD διαρκεί επίσης περισσότερο—έως και δύο εβδομάδες.
Τα συμπτώματα του PMDD περιλαμβάνουν αυτά του PMS, αλλά και επιπλέον, όπως ξεσπάσματα θυμού, μειωμένο ενδιαφέρον για συνήθως ευχάριστες δραστηριότητες, και αισθήματα απελπισίας. Πολλές γυναίκες με PMDD χρειάζονται φαρμακευτική αγωγή, ωστόσο πριν τη διάγνωση πρέπει να αποκλειστούν άλλες καταστάσεις που θα μπορούσαν να εξηγούν τα συμπτώματα: όπως ψυχοσυναισθηματικές διαταραχές (π.χ. κατάθλιψη ή διαταραχή πανικού), και σωματικά προβλήματα όπως εμμηνόπαυση, ενδομητρίωση, ινομυώματα ή ενδοκρινικές διαταραχές.
Τι προκαλεί το PMS;
Δεν έχουν προσδιοριστεί συγκεκριμένοι μηχανισμοί υπεύθυνοι για το PMS, αν και οι ειδικοί πιστεύουν πως το πρόβλημα είναι χημικό/νευροβιολογικό, εξαιτίας των κυκλικών αλλαγών στα επίπεδα των ωοθηκικών ορμονών, οιστρογόνων και προγεστερόνης.
Με τη ρύθμιση της δράσης ορισμένων χημικών ουσιών του εγκεφάλου, των νευροδιαβιβαστών (όπως η ντοπαμίνη και η σεροτονίνη), αυτές οι ορμόνες προκαλούν μεταβολές στη διάθεση. Έρευνες έχουν δείξει ότι γυναίκες με διαταραχές διάθεσης, κατάθλιψη ή επιλόχεια κατάθλιψη έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν PMS.
Σε συνδυασμό με χαμηλά επίπεδα μαγνησίου και ασβεστίου, οι επιδράσεις στους νευροδιαβιβαστές μπορεί να οδηγήσουν σε αυξημένη όρεξη και λαχτάρα για συγκεκριμένα τρόφιμα, συχνά γαλακτοκομικά ή γλυκά.
Οι διακυμάνσεις στα επίπεδα οιστρογόνων και προγεστίνης μπορεί να επηρεάσουν και άλλες ορμόνες, όπως η αλδοστερόνη, η οποία ρυθμίζει την ισορροπία άλατος και νερού στο σώμα. Υπερβολική αλδοστερόνη μπορεί να προκαλέσει κατακράτηση υγρών και φούσκωμα στην κοιλιά (μετεωρισμός), πονεμένο στήθος (μαστοδυνία) και αύξηση βάρους. Επίσης μπορεί να προκύψουν κατάθλιψη, απόσυρση από κοινωνικές δραστηριότητες, αϋπνία, διαλείψεις μνήμης και σύγχυση, λόγω των ορμονικών διακυμάνσεων.
Έρευνες έχουν δείξει ότι σε γυναίκες με PMDD, η γενετική τους σύσταση διαφέρει προκαλώντας «δυσρυθμισμένη κυτταρική αντίδραση» στα οιστρογόνα και την προγεστερόνη. Η μελέτη συνεχίζεται, με την ελπίδα για βελτίωση στη θεραπεία τόσο του PMS όσο και του PMDD.
Πώς αντιμετωπίζεται το PMS;
Παρά τα συντριπτικά στοιχεία ύπαρξης πραγματικών σωματικών συμπτωμάτων, πολλοί γιατροί ακόμα δεν είναι βέβαιοι πώς να αντιμετωπίσουν το PMS και οι γνώμες για τις διάφορες θεραπείες διίστανται. Ο στόχος της αντιμετώπισης είναι η ανακούφιση των συμπτωμάτων. Ξεκινά από μια πλήρη αξιολόγηση των εκδηλώσεων του PMS, καθώς και της επίδρασής τους στη λειτουργικότητα της καθημερινής ζωής και αντίστροφα.
Ενημέρωση & καταγραφή συμπτωμάτων PMS
Μια ενημερωμένη γυναίκα είναι καλύτερα εξοπλισμένη να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα του PMS από μια που δεν μπορεί να αναγνωρίσει τους πόνους της. Ένα «ημερολόγιο PMS» μπορεί να προσφέρει μια πιο ακριβή εικόνα της συμπεριφοράς του σώματος υπό διαφορετικές συνθήκες, π.χ. τι βιώνει μια γυναίκα στις διαφορετικές φάσεις του κύκλου της.
Ανακούφιση από το στρες θεωρείται επίσης αποτελεσματική θεραπεία, ειδικά για γυναίκες με έντονο ρυθμό ζωής. Είναι σημαντικό να κάνεις σύντομα διαλείμματα από τις ευθύνες σου και να αφιερώνεις χρόνο σε δραστηριότητες καθαρά για προσωπική ευχαρίστηση. Εάν σταθερά αφιερώσεις μερικές μέρες τον μήνα στον εαυτό σου, ίσως διαπιστώσεις μείωση των συμπτωμάτων.
Για κάποιες, η απομάκρυνση από αγχώδεις καταστάσεις είναι δύσκολη χωρίς εξωτερική βοήθεια. Σε περιπτώσεις έντονου άγχους, ευερεθιστότητας ή κατάθλιψης, ίσως αξίζει να ζητήσεις συμβουλευτική υποστήριξη.
Φαρμακευτική αγωγή
Αναλγητικά χωρίς συνταγή, όπως η ιβουπροφαίνη ή η ασπιρίνη, μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση από κράμπες, πόνους και ευαισθησία στο στήθος. Φαρμακευτική αγωγή μπορεί να συνταγογραφηθεί σε περιπτώσεις διαταρακτικής κατάθλιψης ή άγχους. Τα αντισυλληπτικά χάπια και άλλα ορμονικά σκευάσματα μπορούν επίσης να βοηθήσουν ρυθμίζοντας τις ορμονικές διακυμάνσεις.
Προσοχή! Μην χρησιμοποιείς αναλγητικά χωρίς ιατρική συμβουλή αν πάσχεις από πεπτικό έλκος ή νεφρική νόσο. Διαφορετικά, διακινδυνεύεις να επιδεινώσεις την κατάστασή σου.
Η υγιεινή διατροφή είναι σημαντική για τη συνολική ευεξία σου, καθώς και για τη φυσιολογική παραγωγή ορμονών. Η κατανάλωση ισορροπημένων γευμάτων, η μείωση αλατιού, ζάχαρης, καφεΐνης και αλκοόλ και η επαρκής ενυδάτωση μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων του PMS.
Διάφορα συμπληρώματα χρησιμοποιούνται συχνά για την ανακούφιση των συμπτωμάτων, όπως ασβέστιο, μαγνήσιο και ωμέγα-6. Έρευνες δείχνουν πως δεν επηρεάζουν όλα τα συμπληρώματα το σώμα όπως διαφημίζεται, επομένως συμβουλεύσου τον γιατρό σου για την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα κάθε συμπληρώματος που σκέφτεσαι να λάβεις. Τα συμπληρώματα βιταμινών Ε και Β6 συνήθως αποφεύγονται λόγω κινδύνου για ανεπιθύμητες παρενέργειες.
Η φυσική δραστηριότητα μπορεί να βοηθήσει κυρίως στην ανακούφιση από κράμπες και φούσκωμα. Ήπια άσκηση, όπως το τζόγκινγκ, αυξάνει την παραγωγή ενδορφινών και βοηθά στη μείωση της ευαισθησίας στο στήθος, στην κατακράτηση υγρών και την κατάθλιψη. Δραστηριότητες που εστιάζουν στη χαλάρωση του σώματος μπορούν να μειώσουν το άγχος και ίσως προσωρινά ανακουφίσουν την κατάθλιψη και τον αντιλαμβανόμενο πόνο. Ίσως ένα χαλαρωτικό μασάζ;
Μπορείς να παρακολουθείς την περίοδό σου με το WomanLog. Κατέβασε τώρα το WomanLog:
Κατέβασε το App από το App Store
