Βαριές περίοδοι και μηνορραγία
Μακριά από το ευχάριστο—έτσι θα περιέγραφαν οι περισσότερες γυναίκες την περίοδό τους—παρόλο που η έμμηνος ρύση είναι μια απολύτως φυσιολογική, φυσική και σχετικά τακτική διαδικασία. Όμως η μηνορραγική περίοδος χαρακτηρίζεται από υπερβολική αιμορραγία, συχνά συνοδευόμενη από έντονες κράμπες.
Η μηνορραγία δυσχεραίνει τις δραστηριότητες κατά τη διάρκεια της ημέρας, μπορεί να διαταράξει τον ύπνο σας και αποτελεί άμεσα ένα ζήτημα υγείας, καθώς η υπερβολική απώλεια αίματος συμβάλλει στην εμφάνιση αναιμίας. Αν υποπτεύεστε ότι η ροή της περιόδου σας είναι πιο έντονη από το φυσιολογικό, συμβουλευτείτε τη γιατρό σας για να διαπιστώσετε την αιτία.
Είναι φυσιολογικός ο όγκος απώλειας αίματος στην περίοδό μου;
Κατά μέσο όρο, μια γυναίκα χάνει μεταξύ 30–40 ml αίματος κατά τη διάρκεια της περιόδου, ή και έως 60 ml—δηλαδή δύο έως τέσσερις κουταλιές της σούπας. Πολλές γυναίκες που θεωρούν έντονη τη ροή της εμμηνόρροιας, δεν χάνουν πάνω από 80 ml.
Υπάρχει μεγάλη ποικιλία στο τι θεωρείται φυσιολογικό για το ανθρώπινο σώμα και ο όγκος του αίματος που χάνετε κάθε μήνα μπορεί να διαφέρει, αλλά αν υποψιάζεστε πρόβλημα, αναζητήστε τα αίτια για να το εντοπίσετε.
Πώς μπορώ να μετρήσω την απώλεια αίματος περιόδου;
Αν θέλετε να διαπιστώσετε αν η απώλεια αίματος στην περίοδο σας είναι εντός του μέσου όρου, μπορείτε στην πραγματικότητα να τη μετρήσετε. Μοιάζει δύσκολο, αλλά είναι εφικτό αν το αποφασίσετε.
Χρησιμοποιώντας κύπελλο περιόδου
Ένας από τους πιο απλούς τρόπους μέτρησης του όγκου αίματος είναι το κύπελλο περιόδου—ανάλογα με τη μάρκα και το μοντέλο, το κύπελλό σας πιθανόν να χωρά 30 έως 60 ml. Μερικά κύπελλα έχουν και ενδείξεις όγκου στο πλάι για εύκολη μέτρηση.
Κάθε φορά που αδειάζετε το κύπελλο, σημειώστε τον όγκο και απορρίψτε το αίμα. Όταν τελειώσει η περίοδος, προσθέστε όλους τους αριθμούς για να υπολογίσετε τον συνολικό όγκο αίματος που χάσατε αυτόν τον μήνα.
Μετρώντας ταμπόν
Μπορείτε να έχετε μια ικανοποιητική προσέγγιση μετρήσεων, μετρώντας τον αριθμό των ταμπόν που χρησιμοποιείτε. Τα συνηθισμένα ταμπόν απορροφούν 5 ml υγρού ενώ τα πολύ μεγάλα ταμπόν 10 ml. Για να απορροφήσετε 60 ml αίμα χρειάζεστε 12 κανονικά ταμπόν ή 6 μεγάλα.
Πόσα σερβιετάκια αλλάζετε;
Ακόμα πιο απλά, μπορείτε να υπολογίσετε περίπου την απώλεια, παρακολουθώντας πόσες σερβιέτες χρησιμοποιείτε. Αν χρειάζεται να τις αλλάζετε περίπου κάθε δύο ώρες, μάλλον η περίοδός σας είναι «μέση». Εδώ, οι κανονικές σερβιέτες απορροφούν περίπου όσο και τα κανονικά ταμπόν—5 ml, και οι πολύ απορροφητικές φτάνουν τα 10 ml, όπως τα μεγάλα ταμπόν.
Πότε θεωρείται η αιμορραγία βαριά;
Σύμφωνα με πολλές πηγές, η περίοδος χαρακτηρίζεται «βαριά» όταν χάνετε πάνω από 60 ml αίμα ή διαρκεί πάνω από 7 ημέρες. Μερικές πηγές εκτιμούν έως και 80 ml εντός φυσιολογικών ορίων.
Υπερβολική ή μακρά αιμορραγία στην έμμηνο ρύση, σε τακτικούς κύκλους, ονομάζεται μηνορραγία. Αν και η βαριά έμμηνος ρύση δεν είναι σπάνια, λίγες γυναίκες χάνουν τόσο πολύ αίμα ώστε να χαρακτηριστεί μηνορραγία. Η μηνορραγία επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητα, λόγω υπερβολικής απώλειας αίματος και έντονων κράμπων.
Συμβουλευτείτε τη γιατρό σας αν:
- αλλάζετε ταμπόν ή σερβιέτα κάθε ώρα ή ακόμη πιο συχνά για αρκετές ώρες στη σειρά
- η περίοδός σας διαρκεί πάνω από μία εβδομάδα
- χρησιμοποιείτε διπλή προστασία—ταμπόν και σερβιέτα—για να αποφύγετε διαρροές (ή γίνεστε ακόμη πιο δημιουργικές, π.χ. χρησιμοποιείτε πάνα)
- έχετε θρόμβους αίματος μεγαλύτερους από το νύχι του αντίχειρα στην έμμηνο ρύση
- είστε αναγκασμένη να περιορίζετε τις δραστηριότητές σας λόγω περιόδου (για παράδειγμα, φύγετε από το σχολείο/δουλειά για να αλλάξετε ρούχα ή ξυπνάτε πολλές φορές τη νύχτα για να αλλάξετε σερβιέτα)
- νιώθετε κόπωση, δύσπνοια ή άλλα συμπτώματα αναιμίας (όταν δεν έχετε αρκετά υγιή ερυθρά αιμοσφαίρια να μεταφέρουν το απαραίτητο οξυγόνο στους ιστούς)
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η γιατρός θα σας βοηθήσει να βρείτε την αιτία της υπερβολικής απώλειας αίματος. Αρκετές εξετάσεις μπορούν να εντοπίσουν το υποκείμενο πρόβλημα και να προτείνουν αποτελεσματική αντιμετώπιση.
Συχνές αιτίες μηνορραγίας:
- Ινομυώματα και/ή πολύποδες μήτρας. Είναι καλοήθεις όγκοι που εμφανίζονται κατά την αναπαραγωγική ηλικία. Τα ινομυώματα προκαλούν βαριά, παρατεταμένη αιμορραγία ή αίμα ανάμεσα σε περιόδους.
- Ορμονική διαταραχή. Η ισορροπία οιστρογόνων και προγεστερόνης ρυθμίζει τη δημιουργία και την αποβολή του ενδομητρίου. Όταν διαταράσσεται, μπορεί να αναπτυχθεί υπερβολικό ενδομήτριο και τελικά να αποβληθεί ως μηνορραγία.
- Δυσλειτουργία ωοθηκών. Όταν οι ωοθήκες δεν απελευθερώνουν ωάριο στη διάρκεια του κύκλου, το σώμα δεν παράγει προγεστερόνη όπως κανονικά. Έτσι εμφανίζεται ορμονική ανισορροπία και μπορεί να προκύψει μηνορραγία.
- Αδενομύωση. Όταν αδένες του ενδομητρίου εισχωρούν στο μυομήτριο. Η κατάσταση αυτή προκαλεί βαριά αιμορραγία και επώδυνη περίοδο.
- Ενδομήτρια σπειράματα (IUD) αντισύλληψης. Η μηνορραγία αποτελεί σπάνια αλλά καταγεγραμμένη παρενέργεια χρήσης μη ορμονικού (χαλκού) σπειράματος. Αν δεν σας ταιριάζει, υπάρχουν εναλλακτικές μεθόδοι αντισύλληψης.
Άλλες πιθανές αιτίες υπερβολικής εμμηνορροϊκής αιμορραγίας είναι ο καρκίνος μήτρας, καρκίνος τραχήλου, ηπατική νόσος, νεφρική νόσος και αιμορραγικές διαταραχές όπως η νόσος του von Willebrand. Ορισμένα φάρμακα επίσης επηρεάζουν την ποσότητα/διάρκεια της αιμορραγίας—αντιφλεγμονώδη, αντιπηκτικά, ορμονικά φάρμακα όπως οιστρογόνα και προγεστίνη.
Είτε η αιτία είναι απλή είτε σοβαρή, να είστε προνοητική και να ζητήσετε διάγνωση ώστε να αρχίσετε να αισθάνεστε καλύτερα το συντομότερο δυνατό.
Ενδέχεται να προκύψουν επιπλοκές…
Αν η υπερβολική ή παρατεταμένη έμμηνος ρύση αγνοηθεί, ενδέχεται να οδηγήσει σε άλλα προβλήματα, με πιο πιθανή την αναιμία λόγω απώλειας αίματος. Η μηνορραγία μπορεί να προκαλέσει σοβαρή αναιμία. Αναιμία είναι η έλλειψη επαρκούς αιμοσφαιρίνης στο σώμα. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια περιέχουν αιμοσφαιρίνη—μια πρωτεΐνη με χρώμα κόκκινο που μεταφέρει οξυγόνο σε όλα τα σημεία του σώματος. Όταν το σώμα στερείται αιμοσφαιρίνης, καταναλώνει τα αποθέματα σιδήρου για να παράγει επιπλέον ερυθρά αιμοσφαίρια, μειώνοντας έτσι τα επίπεδα σιδήρου στον υπόλοιπο οργανισμό. Η μηνορραγία προκαλεί υπερβολική απώλεια αίματος, μειώνοντας τον αριθμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων στο σώμα, που οδηγεί σε αναιμία και έλλειψη σιδήρου.
Αδυναμία, κόπωση και χλωμό δέρμα είναι ενδείξεις πιθανής αναιμίας.
Πώς διαγιγνώσκεται η μηνορραγία;
Για να καθορίσει η γιατρός τη διάγνωση, θα σας ρωτήσει για το ιατρικό ιστορικό και τον εμμηνορροϊκό σας κύκλο:
- Σε ποια ηλικία είχατε την πρώτη σας περίοδο;
- Τι διάρκεια έχει ο κύκλος σας;
- Πόσες μέρες διαρκεί κατά μέσο όρο η περίοδός σας;
- Πόσες από αυτές τις μέρες η ροή είναι έντονη;
- Πώς επηρεάζει η περίοδός σας την ποιότητα ζωής σας;
Η γιατρός μπορεί να ρωτήσει και για το οικογενειακό ιστορικό—αν άλλες γυναίκες στη συγγένειά σας είχαν βαριά εμμηνορροϊκή αιμορραγία.
Για να είστε προετοιμασμένη στο ραντεβού, σημειώστε τις περιόδους σας στην εφαρμογή μας ή απλώς καταγράψτε τις ημερομηνίες και εκτιμήστε τη ροή (π.χ. μετρώντας σερβιέτες ή ταμπόν).
Η κλινική εξέταση και οι εργαστηριακές εξετάσεις βοηθούν στη διάγνωση. Μια εξέταση αίματος διαπιστώνει αν έχετε έλλειψη σιδήρου ή αναιμία· τεστ Παπανικολάου εξετάζει κύτταρα από τον τράχηλο για να εντοπιστούν λοίμωξη, φλεγμονή ή καρκίνος· υπερηχογράφημα αποκαλύπτει κύστες ή άλλες ανωμαλίες με ηχητικά κύματα και βιοψία ενδομητρίου αφορά συλλογή μικρού δείγματος από το ενδομήτριο, που εξετάζεται στο μικροσκόπιο ως προς την υγεία των κυττάρων.
Προτού επιβεβαιώσει μηνορραγία, η γιατρός θα αποκλείσει άλλες πιθανές αιτίες.
Πώς αντιμετωπίζεται
Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία και τη σοβαρότητα της αιμορραγίας. Παράγοντες όπως η ηλικία, η γενική υγεία, το ιστορικό αλλά και η ανταπόκριση στα φάρμακα λαμβάνονται επίσης υπόψη.
Συζητήστε ανοιχτά τις ανάγκες και τις επιθυμίες σας με τη γιατρό. Μερικές γυναίκες θέλουν απλώς να μειώσουν την αιμορραγία, άλλες χαίρονται αν σταματήσει τελείως· για κάποιες είναι σημαντικό να γνωρίζουν τι να περιμένουν από τον κύκλο τους και για άλλες, να μην στερηθούν τη δυνατότητα να τεκνοποιήσουν. Αφού συζητηθούν όλες οι επιλογές, εσείς και η γιατρός θα αποφασίσετε μαζί την βέλτιστη λύση.
Οι πιο συχνά χρησιμοποιούμενες φαρμακευτικές αγωγές για τη μηνορραγία είναι:
- Παυσίπονα μειώνουν τον πόνο και τις κράμπες της περιόδου
- Συμπληρώματα σιδήρου αναπληρώνουν το σίδηρο για τη δημιουργία αιμοσφαιρίνης αν υπάρχουν ενδείξεις αναιμίας
- Ορμονικά αντισυλληπτικά (χάπια ή σπιράλ) ή ορμονική θεραπεία ρυθμίζουν την περίοδο και μειώνουν την αιμορραγία
Σε κάποιες περιπτώσεις, η χειρουργική αντιμετώπιση είναι η καλύτερη λύση:
Διαστολή και απόξεση—αφαιρείται το ανώτερο στρώμα του ενδομητρίου για να μειωθεί η αιμορραγία· ίσως χρειαστεί να επαναληφθεί.
Υστεροσκοπική αφαίρεση πολύποδων/ινομυωμάτων—ειδικό εργαλείο επιτρέπει στον χειρουργό να οπτικοποιήσει τη μήτρα, να αφαιρέσει πολύποδες-ινομυώματα, να διορθώσει ανωμαλίες, να μειώσει το ενδομήτριο και να διαχειριστεί τη ροή.
Αφαίρεση ή καταστροφή (ablation) του ενδομητρίου—δύο τεχνικές κατά τις οποίες αφαιρείται όλο ή μέρος του ενδομητρίου για τον έλεγχο της αιμορραγίας. Μερικές γυναίκες σταματούν εντελώς την περίοδο, άλλες έχουν πιο ελαφριά ροή. Το αναπαραγωγικό όργανο παραμένει, αλλά μετά τη διαδικασία δεν είναι δυνατή η εγκυμοσύνη.
Υστερεκτομή
Μεγάλη χειρουργική επέμβαση που απαιτεί νοσηλεία και αφαιρεί ολόκληρη τη μήτρα. Μετά τη διαδικασία, η γυναίκα δεν έχει πλέον περίοδο ούτε μπορεί να κυοφορήσει.
Η βαριά περίοδος δεν χρειάζεται να είναι ένα «αναπόφευκτο» που σας κουράζει τα αναπαραγωγικά χρόνια. Αν αιμορραγείτε πολύ εκείνη την περίοδο του μήνα, οι διαθέσιμες επιλογές θεραπείας αξίζουν να συζητηθούν με τη γιατρό για να βελτιώσετε την ποιότητα ζωής σας.
Μπορείτε να παρακολουθείτε την περίοδό σας με το WomanLog. Κατεβάστε το WomanLog τώρα:
