Αν και μπορεί να φαίνεται ανησυχητικό, αυτό το φαινόμενο είναι πιθανώς πιο συνηθισμένο απ’ όσο νομίζεις. Έχεις ποτέ νιώσει ξαφνικά μια αίσθηση σαν τσίμπημα, ένα ρεύμα ή ένα μυρμήγκιασμα από το πουθενά; Τέτοιες αισθήσεις εμφανίζονται συχνότερα στην περιεμμηνόπαυση όταν οι διακυμάνσεις των ορμονών επηρεάζουν τον τρόπο που λειτουργούν τα νεύρα μας, όμως το φαινόμενο αυτό μπορεί να έχει και πολλές άλλες αιτίες.
Η ζωτική ηλεκτρικότητα ή η ηλεκτρική ενέργεια στο ανθρώπινο σώμα είναι ένα συναρπαστικό αντικείμενο μελέτης. Όλες έχουμε ηλεκτρικά ρεύματα που διατρέχουν το νευρικό μας σύστημα, ενεργοποιώντας τις συνδέσεις που μας επιτρέπουν να κινούμαστε, να σκεφτόμαστε και να λειτουργούμε. Η αίσθηση του ηλεκτρικού σοκ είναι ένα κοινό παρενέργεια, για παράδειγμα, όταν χτυπάς το αγκώνα σου σε κάτι σκληρό, ερεθίζοντας το ωλένιο νεύρο που διατρέχει το μήκος του βραχίονα και βρίσκεται πολύ κοντά στην επιφάνεια του δέρματος στο εσωτερικό του αγκώνα. Ωστόσο, όταν μια έντονη αίσθηση ηλεκτρικού σοκ εμφανίζεται χωρίς εμφανή αιτία, μπορεί να υποδηλώνει ένα σοβαρότερο υποκείμενο πρόβλημα υγείας.
Υπάρχει πληθώρα λόγων για τους οποίους μπορεί ξαφνικά να βιώσεις μια αίσθηση που θυμίζει ηλεκτρικό σοκ. Είναι μια κοινή κατάσταση και συνήθως είναι αθώα. Ασυνήθιστες προσωρινές αισθήσεις όπως μυρμήγκιασμα, κάψιμο, μούδιασμα, «βελονιές» και ακόμη και αισθήματα παρόμοια με ηλεκτρικό σοκ εμπίπτουν στον όρο παραισθησία ή διαταραγμένες αισθήσεις.
Δυστυχώς, όσες αναφέρουν αυτό το σύμπτωμα ως ενοχλητικό, συχνά δεν λαμβάνονται στα σοβαρά. Αυτό που μπορεί να είναι ένδειξη ενός ιατρικού προβλήματος, συχνά υποτιμάται ως στατικός ηλεκτρισμός ή «απλώς η φαντασία σου». Παρόλα αυτά, οι αισθήσεις που θυμίζουν ηλεκτρικό σοκ είναι ένα πολύ πραγματικό σύμπτωμα με πολλές πιθανές αιτίες.
Η πιο συχνή αιτία για το μυρμήγκιασμα και τις απότομες αισθήσεις «ρεύματος» στο σώμα είναι η πίεση στα νεύρα ή μια περίοδος κακής κυκλοφορίας. Το σώμα μας διαθέτει ένα σύνθετο δίκτυο νεύρων που μεταδίδουν σήματα προς και από τον εγκέφαλο. Με πολύ πραγματικούς όρους, τα νεύρα μας μάς επιτρέπουν να λειτουργούμε και να αλληλεπιδρούμε με τον κόσμο. Όταν κάποιο νεύρο πιεστεί ή τραυματιστεί, μπορεί να δυσλειτουργήσει ή να στέλνει λάθος σήματα, με αποτέλεσμα αισθήσεις που θυμίζουν σοκ.
Δεν χρειάζεται και πολύ για να πιαστεί ένα νεύρο. Τα νεύρα διατρέχουν όλο το σώμα μας και είναι σχεδιασμένα να επηρεάζονται από τις καθημερινές μας κινήσεις και εμπειρίες. Έχουμε τα περισσότερα νευρικά άκρα ανά τετραγωνικό εκατοστό στις άκρες των δαχτύλων, τα μάτια, τον αφαλό, τις θηλές, τα χείλη και τα γεννητικά όργανα. Σε κάποια σημεία, τα νεύρα είναι πιο κοντά στο δέρμα ή βρίσκονται σε περιοχές πιο ευάλωτες να «πιαστούν».
Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα στους καρπούς είναι συχνή πάθηση, που προκαλείται συνήθως από επαναλαμβανόμενες κινήσεις χεριών και καρπών, όπως πληκτρολόγηση χωρίς στήριξη καρπού, χρήση μη εργονομικού ποντικιού, παίξιμο πιάνου ή χρήση ηλεκτρικών εργαλείων. Οι ιστοί φλεγμαίνουν και ασκούν πίεση στο μέσο νεύρο εντός του καρπιαίου σωλήνα, μειώνοντας ή εμποδίζοντας τη λειτουργία του. Η κατάχρηση οποιουδήποτε μέρους του σώματος μπορεί να βλάψει μακροπρόθεσμα τα νεύρα, εάν δεν μεσολαβεί επαρκής ξεκούραση και διατάσεις ανάμεσα στα διαστήματα δραστηριότητας.
Με τον καιρό, η κακή στάση σώματος—καμπούριασμα ή σκύψιμο μπροστά σε μια συσκευή—μπορεί να καταπονήσει τη σπονδυλική στήλη και να πιέσει τα νεύρα στον αυχένα και το άνω μέρος της πλάτης, οδηγώντας σε πόνο και ημικρανίες.
Σωματικοί τραυματισμοί, όπως κατάγματα, εξαρθρώσεις ή τραύμα στα νεύρα, μπορεί να οδηγήσουν σε παραισθησία και άλλες νευρολογικές διαταραχές. Να είσαι ιδιαίτερα προσεκτική αν νιώσεις ρεύματα μετά από τραυματισμό στο κεφάλι, τον αυχένα ή τη σπονδυλική στήλη, και ζήτησε αμέσως βοήθεια.
Εκφυλιστικές νόσοι, όπως η οστεοαρθρίτιδα ή η ρευματοειδής αρθρίτιδα, προκαλούν φλεγμονή και διευκολύνουν την ανάπτυξη οστικών εξογκωμάτων, κυρίως στις αρθρώσεις ή στη σπονδυλική στήλη. Η φλεγμονή μπορεί να ερεθίσει τα κοντινά νεύρα, ενώ τα οστικά εξογκώματα τα πιέζουν φυσικά, προκαλώντας ασυνήθιστες αισθήσεις.
Η περιφερική νευροπάθεια είναι μια ακόμη πάθηση που συνδέεται άμεσα με το αίσθημα του ηλεκτρικού σοκ στο σώμα. Όταν τα περιφερικά νεύρα—όλα τα νεύρα που βρίσκονται πέρα από τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό (το κεντρικό νευρικό σύστημα), τα οποία λαμβάνουν ερεθίσματα και τα μεταφέρουν στο ΚΝΣ—υποστούν βλάβη, η αίσθηση στο σώμα αλλάζει. Τα περιφερικά νεύρα μεταδίδουν σήματα αφής, θερμοκρασίας και πόνου. Εάν κάποιο από αυτά τραυματιστεί ή επηρεαστεί σημαντικά, η αντίληψή σου για το περιβάλλον και τις σωματικές αισθήσεις μπορεί να αλλάξει, ακόμη και να εμφανίσει ξαφνικές αισθήσεις σαν ρεύμα, μυρμήγκιασμα ή άλγος.
Η περιφερική νευροπάθεια είναι συχνό σύμπτωμα του σακχαρώδους διαβήτη. Τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου που χαρακτηρίζουν το διαβήτη καταστρέφουν τα τοιχώματα των vasa nervorum, των μικρών αρτηριών που αιματώνουν τα νεύρα. Με την πάροδο του χρόνου, η μειωμένη ροή αίματος και οξυγόνου στα νεύρα προκαλεί σοβαρή βλάβη. Ο διαβήτης επίσης διαταράσσει το γενικό μεταβολισμό και άλλες διεργασίες του σώματος.
Οι συνηθέστερες περιοχές του σώματος που επηρεάζονται από περιφερική νευροπάθεια είναι τα πέλματα και οι παλάμες των χεριών. Μερικές φορές οι περίεργες αισθήσεις σοκ, σπασμών ή μουδιάσματος εντοπίζονται ακριβώς εκεί· αυτό είναι ένα συχνό σύμπτωμα του διαβήτη που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή νευρική βλάβη ή και νέκρωση.
Η διαβητική νευροπάθεια συνήθως αντιμετωπίζεται με φαρμακευτική αγωγή, άσκηση και διατροφή βασισμένη σε ολόκληρες φυτικές τροφές. Αν παρατηρήσεις παρατεταμένα συμπτώματα νευροπάθειας, ιδιαίτερα εάν έχεις διαβήτη ή προ-διαβήτη—συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη της κύησης—επικοινώνησε με την γιατρό σου και περιέγραψε τα συμπτώματα σου. Μικρές αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως καλύτερη διατροφή και λογική ένταξη άσκησης στην καθημερινότητα, μπορούν να βοηθήσουν.
Άλλες ιατρικές καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν αισθήσεις σοκ, ακόμα και ως πρώιμα συμπτώματα, περιλαμβάνουν:
Οι περισσότερες από εμάς έχουμε νιώσει ένα «χτύπημα» από στατικό ηλεκτρισμό κάποια στιγμή. Είναι η στιγμή που νιώθεις ξαφνικά ένα μικρό σοκ ακουμπώντας ένα αντικείμενο, όπως πόμολο πόρτας, μάλλινο πουλόβερ ή κάποιο άλλο άτομο. Αυτό το φαινόμενο είναι γνωστό και αποτελεί τη βάση διασκεδαστικών πειραμάτων φυσικής με παιδιά.
Ο στατικός ηλεκτρισμός είναι η συσσώρευση ηλεκτρικού φορτίου στην επιφάνεια ενός αντικειμένου. Όλες οι ουσίες του σύμπαντος αποτελούνται από άτομα, τα οποία με τη σειρά τους αποτελούνται από τρία είδη μικροσκοπικών σωματιδίων: αρνητικά φορτισμένα ηλεκτρόνια, θετικά φορτισμένα πρωτόνια και ουδέτερα νετρόνια. Τα βασικά άτομα έχουν ίσο αριθμό πρωτονίων και ηλεκτρονίων και είναι ηλεκτρικά ουδέτερα. Ωστόσο, τα ηλεκτρόνια δεν συγκρατούνται τόσο σταθερά όσο τα υπόλοιπα, και μερικές φορές μπορούν να μεταφερθούν από μια επιφάνεια σε άλλη όταν δύο αντικείμενα τρίβονται μεταξύ τους. Εάν δεν υπάρχει κύκλωμα να ρέει το ρεύμα, τότε το φορτίο συσσωρεύεται μέχρι να εκφορτιστεί. Περίσσεια ηλεκτρονίων προκαλεί αρνητικό φορτίο, ενώ έλλειψη ηλεκτρονίων προκαλεί θετικό φορτίο. Τα ετερώνυμα άτομα προσελκύονται, ενώ όσα έχουν το ίδιο φορτίο απωθούνται.
Για παράδειγμα, αν περπατήσεις πάνω σε χαλί από νάιλον ή πολυεστέρα φορώντας παπούτσια με λαστιχένιες ή πλαστικές σόλες, μπορεί να συλλέξεις περίσσεια ηλεκτρονίων που θα εκφορτιστούν όταν αγγίξεις κάτι μεταλλικό (δηλαδή έναν αγωγό ηλεκτρισμού) ή κάτι με λίγο θετικό φορτίο. Άλλο παράδειγμα στατικού ηλεκτρισμού είναι όταν οι τρίχες σου σηκώνονται μετά που βγάλεις το μάλλινο σκουφί ή τρίψεις το κεφάλι σου με μπαλόνι ή ποτήρι από φελιζόλ· οι τρίχες έχουν μαζέψει ηλεκτρόνια και - επειδή έχουν το ίδιο αρνητικό φορτίο - απωθούν η μία την άλλη.
Οι ορμόνες, οι χημικοί αγγελιοφόροι του σώματός μας, ρυθμίζουν τις φυσιολογικές λειτουργίες και επηρεάζουν τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο. Ενώ δεν παράγουν απευθείας στατικό ηλεκτρισμό, μπορούν έμμεσα να επηρεάσουν παράγοντες που συμβάλλουν στη συσσώρευση στατικού φορτίου στο δέρμα.
Όπως έχουμε δει στην εφηβεία, οι ορμόνες μπορούν να επηρεάσουν άμεσα την κατάσταση του δέρματος. Κατά τις ορμονικές διακυμάνσεις, όπως σε εφηβεία, εγκυμοσύνη ή κατά τον εμμηνορροϊκό κύκλο, το δέρμα μπορεί να αλλάξει και να επηρεάσει την ηλεκτρική του αγωγιμότητα. Αλλαγές στην υγρασία, το pH ή την ελαιοπαραγωγή του δέρματος επηρεάζουν την ικανότητά του να μεταφέρει ηλεκτρισμό.
Το νερό μεταφέρει ηλεκτρισμό. Το ξηρό δέρμα έχει μειωμένη υγρασία, κάνοντας πιο δύσκολη τη ροή ρεύματος και άρα το δέρμα συσσωρεύει ευκολότερα στατικό φορτίο. Αυξάνεται έτσι η πιθανότητα να παράγεις ηλεκτροστατική εκκένωση όταν αγγίξεις κάτι.
Η εφίδρωση ενυδατώνει το δέρμα, ενισχύοντας την αγωγιμότητα και μειώνοντας τη συσσώρευση στατικού φορτίου. Παρόλα αυτά, οι ορμονικές αλλαγές επηρεάζουν την ποσότητα και το πρότυπο της εφίδρωσης και κατά συνέπεια το πόσο συχνά νιώθεις στατικό ρεύμα.
Εάν συχνά δέχεσαι ηλεκτροστατικά «σοκ», σκέψου το περιβάλλον και τις συνήθειες φροντίδας σου. Η θέρμανση ή ψύξη χώρου ξηραίνει τον αέρα. Ο συχνός αερισμός των δωματίων, η χρήση υγραντήρα ή φυτών που φυσικά αυξάνουν την υγρασία του αέρα μπορεί να βοηθήσουν. Τα συνθετικά υλικά όπως νάιλον και μάλλινα είναι οι συνήθεις ύποπτοι πίσω από το στατικό ρεύμα. Η χρήση ενυδατικής κρέμας μπορεί επίσης να βελτιώσει την υγρασία του δέρματος και να μειώσει τη συσσώρευση στατικού φορτίου.
Τι είναι τα ηλεκτρικά σοκ στο σώμα κατά την περιεμμηνόπαυση και εμμηνόπαυση;
Όπως και στην εφηβεία όπου η παραγωγή ορμονών εκτοξεύεται, αντίστοιχες αλλαγές συμβαίνουν στο σώμα της γυναίκας στην περιεμμηνόπαυση και, όπως στην εφηβεία, κάποια συμπτώματα μπορεί να είναι δυσάρεστα, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρικών σοκ στο σώμα.
Οι διακυμάνσεις στα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης επηρεάζουν τη λειτουργία των νεύρων. Οι ορμονικές μεταβολές μπορούν επίσης να μειώσουν τη ροή αίματος στα νεύρα, κάτι που συμβάλλει σε βλάβη των νεύρων και περιφερική νευροπάθεια. Γι’ αυτό κάποιες γυναίκες βιώνουν ηλεκτρικά σοκ στην εμμηνόπαυση. Αυτές οι αισθήσεις περιγράφονται ως σύντομοι, διαμπερείς ή οξείς πόνοι που μπορεί να εμφανιστούν σε διάφορα σημεία του σώματος, όπως τα χέρια, τα πόδια, οι παλάμες ή τα πέλματα. Διαφέρουν σε συχνότητα και ένταση και μπορεί να συνοδεύονται από άλλα συμπτώματα όπως μυρμήγκιασμα, μούδιασμα ή κάψιμο.
Όπως και οι εξάψεις, ήπιες αισθήσεις «σοκ» αποτελούν γνωστά συμπτώματα της περιεμμηνόπαυσης. Όμως, ορμονοεξαρτώμενα μυρμηγκιάσματα και ηλεκτρικά «τίναγμα» μπορούν να εμφανιστούν και σε γυναίκες με έμμηνο ρύση.
Τα οιστρογόνα ανεβαίνουν και πέφτουν στις διάφορες φάσεις του κύκλου. Κάποιες γυναίκες παρουσιάζουν αυξημένη ευαισθησία των νεύρων σε συγκεκριμένες φάσεις, που μπορεί να εκδηλωθεί ως αίσθηση σοκ. Οι μεταβολές των ορμονών μπορούν επίσης να επηρεάσουν τη ροή αίματος και την κατακράτηση υγρών στο σώμα, προκαλώντας πρήξιμο και οίδημα. Αυτό μερικές φορές ασκεί πίεση στα νεύρα, οδηγώντας σε μούδιασμα, μυρμήγκιασμα ή σοκ, τοπικά.
Έχουμε ήδη συζητήσει τα πιο συχνά ηλεκτρικά «τινάγματα» που σχετίζονται με τα νεύρα και τις ορμονικές διακυμάνσεις. Κάποιες γυναίκες όμως βιώνουν και μια διαφορετική, πολύ συγκεκριμένη αίσθηση σοκ στα γεννητικά όργανα, γνωστή ως lightning crotch.
Το ενδομήτριο αλλά και ο τράχηλος αποτελούνται από μύες και ορισμένα τμήματα τους περιέχουν πολλά νευρικά άκρα. Οι αλλαγές στα επίπεδα ορμονών, φλεγμονή ή κάθε είδους ερεθισμός των γεννητικών οργάνων—συμπεριλαμβανομένων γυναικολογικών εξετάσεων όπως το pap test—μπορεί να αυξήσουν την ευαισθησία των νεύρων και να προκαλέσουν αιφνίδιους οξείς πόνους σε τράχηλο ή κόλπο, σαν αστραπή.
Κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρύσης, η μήτρα συσπάται συνεχώς για να αποβάλλει το ενδομήτριο ως έμμηνο αίμα. Ισχυρές ή έντονες συσπάσεις συχνά δίνουν αίσθηση ηλεκτρικού σοκ. Το ίδιο συμβαίνει και στην εγκυμοσύνη όταν η μήτρα μεγαλώνει και προετοιμάζεται για τον τοκετό—οι συσπάσεις προκαλούν παρόμοιες αισθήσεις.
Άλλοι συχνοί λόγοι για «τινάγματα» στη μήτρα και τον τράχηλο είναι:
Το να νιώσεις ένα μικρό «τινάγμα» ηλεκτρικού ρεύματος στο σώμα σου, εδώ κι εκεί κατά διαστήματα, δεν είναι λόγος ανησυχίας. Συμβαίνει σε όλες κάποια στιγμή. Αν όμως οι αισθήσεις είναι έντονες, συχνές ή συνοδεύονται από άλλα συμπτώματα, ζήτησε βοήθεια από ιατρό για να διερευνήσεις τι ακριβώς συμβαίνει και αν χρειάζεται αντιμετώπιση.
Κατέβασε τώρα το WomanLog: