Οι άνθρωποι έχουν μια έμφυτη ανάγκη για κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, συμπεριλαμβανομένης της σωματικής επαφής. Η επαφή είναι ζωτικής σημασίας για την ευεξία κάθε γυναίκας. Καθώς η πανδημία Covid-19 επιβάλλει την κοινωνική αποστασιοποίηση, πολλές από εμάς μένουμε στερημένες από επαφή. Ποιες είναι οι συνέπειες και μπορούμε να αντισταθμίσουμε αυτό το έλλειμμα;
Από τις αγκαλιές ως τις χειραψίες, υπάρχουν τόσοι πολλοί τρόποι με τους οποίους συνηθίζαμε να αλληλεπιδρούμε ώστε να καλύπτουμε την ανάγκη για επαφή, χωρίς καν να το συνειδητοποιούμε. Τώρα όμως αναγκαζόμαστε να αλλάξουμε συνήθειες για να περιορίσουμε τη διασπορά του κορωνοϊού. Ωστόσο, η επαφή από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι μια βασική ανθρώπινη ανάγκη, και χωρίς αυτήν η απομόνωση που ήδη βιώνουν οι περισσότερες από εμάς γίνεται ακόμη πιο έντονη.
Η επιστήμη μας βοηθά να κατανοήσουμε γιατί η κοινωνική υποστήριξη και η ανθρώπινη επαφή είναι απαραίτητες για τη σωματική και ψυχική υγεία, ειδικά σε περιόδους στρες και αβεβαιότητας.
Επιστημονικές μελέτες δείχνουν επίσης τη σημασία της φυσικής επαφής κατά την παιδική ηλικία, η οποία έχει συνδεθεί, μεταξύ άλλων, με:
Αν και η ανθρώπινη ανάγκη για σωματική επαφή είναι κάτι που πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη, εξίσου σημαντικό είναι να αναγνωρίζουμε πως η αφή κάποιου σημαίνει ότι εισερχόμαστε στον προσωπικό του χώρο (πράγμα που δεν πρέπει να κάνουμε χωρίς συγκατάθεση). Διαφορετικοί πολιτισμοί έχουν διαφορετικά επίπεδα ανεκτικότητας ως προς τη φυσική επαφή. Για παράδειγμα, οι Φινλανδές είναι γνωστές για την απόστασή τους, ενώ οι Αργεντίνες νιώθουν πιο άνετες σε κοντινή επαφή.
Κάποιες γυναίκες δεν αντέχουν καθόλου την επαφή. Η αφηφοβία είναι μια αγχώδης διαταραχή που κάνει την πάσχουσα να αποφεύγει την αφή—κάθε επαφή είναι δυσάρεστη γι' αυτήν.
Σε σύγκριση με τα παιδιά, οι νεαρές ενήλικες φαίνεται να εξαρτώνται λιγότερο από την επαφή, ωστόσο οι μεγαλύτερες σε ηλικία που ζουν συχνά μόνες είναι πιο ευάλωτες, έχουν μεγαλύτερη αυτογνωσία και χρειάζονται πολύ περισσότερη σωματική επαφή σε σχέση με τις νεότερες. Πολλές μελέτες έχουν αποδείξει τα θετικά αποτελέσματα της κοινωνικής υποστήριξης στην υγεία και την ευεξία. Η κοινωνική υποστήριξη ορίζεται χονδρικά ως οι ουσιαστικές σχέσεις που προσφέρουν συμπόνια, φροντίδα και ασφάλεια, ενώ ενισχύουν τη δύναμη και την αυτοεκτίμηση.
Το να νιώθουμε συνδεδεμένες με άλλες, ιδιαίτερα μέσω φυσικής επαφής, μπορεί ακόμη και να μας προστατέψει από τις αρνητικές συνέπειες του στρες. Η ισχυρή κοινωνική υποστήριξη και η στενή φυσική επαφή, όπως το αγκάλιασμα, μπορούν να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα και να προστατεύσουν από λοιμώξεις. Η σωματική επαφή με ένα αγαπημένο και αξιόπιστο πρόσωπο διεγείρει το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα, το οποίο χαλαρώνει και ηρεμεί το σώμα. Ως αντίδραση στην επαφή, οι παλμοί της καρδιάς μειώνονται, η αρτηριακή πίεση πέφτει, οι τιμές κορτιζόλης—της ορμόνης του στρες—χαμηλώνουν και το σώμα απελευθερώνει ωκυτοκίνη—την ορμόνη της αγάπης και της σύνδεσης.
Ακόμη και το να κρατήσεις το χέρι μιας γυναίκας που πονά μπορεί να τη βοηθήσει να περάσει μια δύσκολη στιγμή. Το όφελος είναι αμοιβαίο, καθώς η επαφή είναι πεδίο αλληλεπίδρασης.
Ακόμη και ένα απαλό άγγιγμα από άγνωστη έχει φανεί πως μειώνει το αίσθημα κοινωνικού αποκλεισμού. Αυτό είναι πολύ σημαντικό ειδικά για όσες είναι επιρρεπείς στην απομόνωση, όπως οι ηλικιωμένες και οι κοινωνικά αδέξιες. Οι άνδρες συνήθως στερούνται πολύ περισσότερο την επαφή σε σχέση με τις γυναίκες, εν μέρει λόγω των ανθυγιεινών αρσενικών προτύπων που αποθαρρύνουν τη φιλική επαφή.
Η σωματική στοργή προς τον εαυτό μας είναι καλύτερη από το τίποτα. Παρηγορούμε τον εαυτό μας διαρκώς—τρίβουμε το μέτωπο, στρίβουμε τα χέρια, χτενίζουμε τα μαλλιά, χαϊδεύουμε το λαιμό. Αυτό ισχύει και για τη σεξουαλική επαφή—ο αυνανισμός μπορεί να είναι ένα παρηγορητικό άγγιγμα που μειώνει το άγχος όσο και ικανοποιεί την ερωτική επιθυμία.
Πριν ένα χρόνο, ίσως να προτείναμε να αναζητήσετε φιλική σωματική επαφή μέσω μασάζ, πεντικιούρ ή μανικιούρ, επίσκεψης στο κομμωτήριο, μαθημάτων χορού ή προπόνησης με προπονήτρια στο γυμναστήριο. Αυτές, προς το παρόν, αποτελούν απρόσιτη πολυτέλεια αν θέλουμε να παραμείνουμε ασφαλείς.
Στη νέα πραγματικότητα της πανδημίας, πολλές από εκείνες που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο (άνθρωποι με αναπηρία, χρόνια ασθενείς και ηλικιωμένες) είναι αναγκασμένες να βιώσουν παρατεταμένη απουσία αφής. Σε καραντίνα ή αυτοαπομόνωση, αυτές οι γυναίκες—ιδίως αν ζουν μόνες—υποφέρουν περισσότερο από την έλλειψη επαφής, καθώς η επαφή με παιδιά, εγγόνια, φίλες ή άλλες συγγενείς δεν επιτρέπεται.
Αν και η εξ αποστάσεως επικοινωνία βοηθά σημαντικά στη μοναξιά, είναι ξεκάθαρο ότι ούτε τα τηλεφωνήματα, ούτε οι διαδικτυακές συνομιλίες, ούτε κανένα διαδραστικό μέσο αντικαθιστούν τη σωματική επαφή. Το ανθρώπινο δέρμα είναι μοναδικό και ανεπανάληπτο. Συχνά υποτιμημένο, το δέρμα μας είναι ένα εξαιρετικά εξειδικευμένο όργανο και η αίσθηση της αφής είναι απίστευτα εξελιγμένη.
Αυτός ακριβώς είναι και ο λόγος που πολλές γυναίκες αμφιβάλλουν πως τα ρομπότ σεξ θα μπορούσαν μια μέρα να αντικαταστήσουν τους πραγματικούς ανθρώπους—όσο και να εξελιχθεί η τεχνολογία, δεν θα μπορέσει να αναπαραστήσει τα αισθήματα της αφής του δέρματος ενός άλλου ανθρώπου, τη ζεστασιά και τη μυρωδιά του. Παρόλα αυτά, τα σεξ σοπ αναφέρουν αύξηση της ζήτησης για κάθε λογής παιχνίδια—ακόμη και ανθρωπόμορφες κούκλες—κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Πώς μπορούμε λοιπόν να παρηγορούμε τον εαυτό μας όταν δεν υπάρχει καμιά κοντά για να μας ακουμπήσει; Μερικές ιδέες:
Κάποιες γυναίκες βιώνουν το Αυτόνομο Αισθητηριακό Μεσημβρινό Αντανακλαστικό (ASMR) ακούγοντας συγκεκριμένους ήχους, όπως ψίθυροι ή χτενίσματα μαλλιών.
Αυτοί οι μοναδικοί ήχοι διεγείρουν το τμήμα του εγκεφάλου που συνδέεται με την αφή και τη σύνδεση. Όσες βιώνουν ASMR αναφέρουν αίσθηση ηρεμίας σώματος και πνεύματος. Το ASMR αποτελεί επίσης χρήσιμο εργαλείο για τη διαχείριση του στρες και τη βοήθεια στον ύπνο. Αυτούς τους ήχους μπορείτε να τους βρείτε στο YouTube, το Spotify, και άλλες διαδικτυακές πλατφόρμες.
Άλλη μία τεχνική που μπορείτε να δοκιμάσετε είναι να κρατάτε ημερολόγιο ή να γράφετε αυθόρμητα τις σκέψεις σας. Η καταγραφή συναισθημάτων βοηθά στην επεξεργασία τους. Άλλες τεχνικές ενσυνειδητότητας, όπως ο διαλογισμός ή ασκήσεις αναπνοής, είναι εξίσου ωφέλιμες.
Για κάποιες, ιδιαίτερα για όσες έχουμε συνηθίσει να δείχνουμε δυναμικό και αυτάρκη πρόσωπο, κάθε είδος αυτοπαρηγοριάς μπορεί να μας φανεί άβολο. Βοηθά όμως να το σκεφτόμαστε ως θεραπεία—βοηθάμε τον εαυτό μας να αντιμετωπίσει δύσκολες συνθήκες. Δεν υπάρχει τίποτα ντροπιαστικό σε αυτό.
Μπορείτε να παρακολουθείτε τον κύκλο σας χρησιμοποιώντας το WomanLog. Κατεβάστε το WomanLog τώρα:
Κατεβάστε το από το Google Play