Αποκατάσταση της Εγγύτητας μετά από μια Κακοποιητική Σχέση
Κάθε κακοποιητική σχέση, είτε με γονέα, αδερφή ή ερωτική σύντροφο, αφήνει σημάδια. Η συνέχιση της ζωής μπορεί να φαίνεται ήδη εξαιρετικά δύσκολη, πόσο μάλλον το να χτίσεις από την αρχή τις βάσεις για μια νέα, υγιή σχέση.
Η κακοποίηση παίρνει πολλές μορφές, όπως και η θεραπεία. Το δικό σου ταξίδι μπορεί να μοιάζει εντελώς διαφορετικό από την αντίληψη κάποιου άλλου για το πώς “πρέπει” να μοιάζει η αποκατάσταση. Πολλές γυναίκες που έχουν υποστεί κακοποίηση νιώθουν φόβο μπροστά στην προοπτική να χτίσουν υγιείς σχέσεις με καινούριους ανθρώπους στη ζωή τους—μη διστάσεις να ζητήσεις βοήθεια εάν το χρειάζεσαι.
Τραύματα από συναισθηματική και σωματική κακοποίηση
Η κακοποίηση—συναισθηματική, σωματική ή σεξουαλική—είναι παγκόσμιο φαινόμενο. Πολλές γυναίκες υποφέρουν κρυφά. Για να φύγεις από μια κακοποιητική σχέση, πρώτα πρέπει να αναγνωρίσεις ότι πρόκειται για κακοποίηση. Με τον χρόνο, όσες ζουν σε τέτοιες συνθήκες ίσως αρχίζουν να πιστεύουν ότι αυτή η συμπεριφορά είναι αποδεκτή. Πριν μπορέσουμε να αλλάξουμε τις συνθήκες μας, πρέπει να παραδεχτούμε την πραγματικότητά μας.
Όταν αποφασίσεις να φύγεις, είναι κρίσιμο να εξασφαλίσεις πρώτα την ασφάλειά σου. Η ασφάλεια έχει διαφορετική μορφή για κάθε περίπτωση, όμως υπάρχουν μερικά πράγματα που πρέπει να έχεις υπόψη:
- Πρόσεξε τι αποκαλύπτεις. Μην αφήσεις τον κακοποιητή να καταλάβει ότι σκοπεύεις να φύγεις, γιατί πιθανόν θα προσπαθήσει να σε σταματήσει. Αν μπορείς, ενημέρωσε κάποιον που εμπιστεύεσαι για τα σχέδιά σου. Εάν δεν τηρήσεις το πλάνο, θα ξέρει ότι κάτι συμβαίνει.
- Να είσαι προετοιμασμένη. Ετοίμασε μια τσάντα ώστε να μπορείς να φύγεις όποτε είσαι έτοιμη· αν χρησιμοποιήσεις αυτοκίνητο, φρόντισε να έχεις βενζίνη—οτιδήποτε χρειαστείς για να φύγεις άμεσα.
- Εξασκήσου στο σχέδιο διαφυγής. Βεβαιώσου ότι ξέρεις ακριβώς τι θα κάνεις, αν παρακολουθείσαι από κάμερες, προσδιόρισε αν έχεις χρόνο να φύγεις προτού σε προλάβει ο κακοποιητής σου.
- Γνώριζε πού θα πας. Ακόμα κι αν έχεις μόνο μια γενική ιδέα για το επόμενο βήμα, είναι καλύτερο από το τίποτα. Έτσι θα φτάσεις στη σιγουριά ταχύτερα.
Υπάρχουν πηγές στήριξης για θύματα κακοποίησης που μπορούν να σε βοηθήσουν—ξενώνες, γραμμές βοήθειας, προγράμματα εργασίας, ομάδες υποστήριξης. Αναζήτησέ τες στην περιοχή σου και χρησιμοποίησέ τες όσο περισσότερο γίνεται.
Δημιούργησε δίκτυο υποστήριξης
Τα θύματα κακοποίησης συχνά απομονώνονται από το υποστηρικτικό τους δίκτυο—οικογένεια, φίλες, συναδέλφους. Αυτό κάνει ακόμα πιο δύσκολη τη διατήρηση ή επανασύνδεση σχέσεων. Ξεκίνα με μικρά βήματα—έλα σε επαφή με ένα άτομο και δες πού οδηγεί. Μετά προσπάθησε και με κάποιο άλλο, και άλλο, και άλλο.
Σε πολλές περιπτώσεις, η θεραπεία είναι το καλύτερο σημείο εκκίνησης. Κάποιες προτιμούν ατομική προσέγγιση, άλλες ωφελούνται από ομαδικές συνεδρίες. Οι ομάδες υποστήριξης επικεντρώνονται στη βοήθεια ατόμων που έχουν περάσει δύσκολα ή κακοποιητικά περιβάλλοντα και προσφέρουν αίσθηση ασφάλειας και κοινότητας. Δυστυχώς, δεν έχουν όλες πρόσβαση σε αυτό το είδος στήριξης.
Αν έχεις περιορισμένη πρόσβαση σε ξενώνες ή προγράμματα, εξέτασε τις διαδικτυακές ομάδες υποστήριξης και τη διαδικτυακή συμβουλευτική. Πολλές διαδικτυακές πλατφόρμες είναι προσβάσιμες ανεξαρτήτως τοποθεσίας.
Ψυχοθεραπεία
Η εκκίνηση της θεραπείας είναι συχνά μπερδεμένη διαδικασία. Μπορεί να κατηγορείς τον εαυτό σου ή να δυσκολεύεσαι να καταλάβεις γιατί κάποια σου φέρθηκε έτσι. Αυτά είναι έγκυρα ερωτήματα και η θεραπεία μπορεί να βοηθήσει. Η δουλειά θα πρέπει να γίνει από εσένα, αλλά μια καλή θεραπεύτρια μπορεί να σε καθοδηγήσει. Θυμήσου: μπορεί να χρειαστεί να δοκιμάσεις περισσότερες από μία φορές μέχρι να βρεις την κατάλληλη. Μην τα παρατήσεις.
Δυστυχώς, σε κάποιες κοινωνίες, συνεχίζει να υπάρχει στιγματισμός γύρω από τη θεραπεία, γεγονός που δυσκολεύει την αναζήτηση βοήθειας. Παρόλα αυτά, η θεραπεία αποτελεί συχνά κομβικό βήμα στην αντιμετώπιση παλιών τραυμάτων. Μια θεραπεύτρια μπορεί να σε βοηθήσει να οργανώσεις τη σκέψη σου και να πλοηγηθείς στον δύσκολο δρόμο της ανάρρωσης. Είναι σκληρή δουλειά να κοιτάξεις κατάματα τον πόνο και τα αρνητικά συναισθήματα, αλλά με τις σωστές συμβουλές η διαδικασία γίνεται γρηγορότερη και πιο ομαλή.
Η θεραπεύτριά σου δεν είναι φίλη σου, αλλά είναι εκεί για να σε στηρίξει. Συχνά αυτό σημαίνει να σου ενθαρρύνει να φέρεις στην επιφάνεια όλα τα θαμμένα συναισθήματα και να τα αντιμετωπίσεις. Το να αντικρύσεις τους δαίμονές σου είναι ο μόνος τρόπος να απαλλαγείς από αυτούς.
Είτε επιλέξεις ατομική θεραπεία είτε ομαδικές συνεδρίες, είναι πιο εύκολο να διαχειριστείς τα συναισθήματα σου αν έχεις γύρω σου άτομα που μπορούν να ακούσουν και να κατανοήσουν. Όσες έχουν περάσει κάτι παρόμοιο μπορούν να καταλάβουν περισσότερο. Πάντα βοηθάει να μην νιώθεις μόνη. Ορισμένοι φορείς προσφέρουν δωρεάν συνεδρίες, όμως αλλού αυτό δεν ισχύει. Αν για οποιονδήποτε λόγο δεν νιώθεις έτοιμη να κάνεις αυτό το βήμα, υπάρχουν πολλά διαδικτυακά βιβλία και podcasts που μπορούν να σε καθοδηγήσουν προς έναν πιο υγιή τρόπο σκέψης.
Εστίασε πρώτα στον εαυτό σου
Δεν μπορείς να χτίσεις μια υγιή σχέση σε σαθρά θεμέλια. Μπορεί να νιώθεις την ανάγκη να βρεις κάποιον ώστε να σου προσφέρει φροντίδα και να επανέλθεις, αλλά δεν είναι τόσο απλό. Μια νέα γνωριμία ίσως σε αποσπάσει από την αναγκαιότητα της διεργασίας και της θεραπείας του ίδιου σου του εαυτού.
Παρόλα αυτά, η δημιουργία νέων σχέσεων με ανθρώπους είναι κρίσιμη για την πλήρη ανάρρωση. Χρειάζεσαι στήριξη—και αυτό σημαίνει να έχεις άτομα γύρω σου που μπορείς να εμπιστευτείς. Η αναγνώριση αυτών που αξίζουν την εμπιστοσύνη σου είναι το δύσκολο κομμάτι. Συνήθως απαιτεί χρόνο και ίσως τη βοήθεια ειδικού. Είναι, λοιπόν, η κατάλληλη στιγμή να δώσεις προτεραιότητα στην ψυχική και σωματική σου υγεία.
Ξεκινώντας από την αρχή
Έχοντας βιώσει τραυματικό γεγονός, το να ανοιχτείς και να είσαι ευάλωτη με άλλο άτομο δεν είναι εύκολο. Τα θύματα κάποιες φορές κατηγορούν τον εαυτό τους που δεν μπορούν να ανοιχτούν ξανά στην αγάπη.
Το να ανοιχτείς μετά την κακοποίηση είναι κομμάτι της θεραπείας, αλλά πότε και πώς θα συμβεί εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Η ευαλωτότητα της εγγύτητας είναι δύσκολη, ειδικά εάν το άνοιγμα σε ευάλωτη θέση θυμίζει τον κίνδυνο νέας κακοποίησης.
Όταν δεν είμαστε σίγουρες πώς μοιάζει και νιώθεται μια υγιής σχέση, κινδυνεύουμε να μπούμε σε νέα κακοποιητική σχέση. Για να αναγνωρίσουμε την κακοποίηση και να βάλουμε υγιή όρια, πρέπει πρώτα να ξαναβρούμε την αυτοεκτίμηση, τον σεβασμό προς τον εαυτό μας και τη σιγουριά μας.
Όρια στις σχέσεις
Σε μια κακοποιητική σχέση, όλα τα όρια και ο αυτοσεβασμός καταρρέουν. Όταν παραβιάζονται συνεχώς τα προσωπικά σου όρια, γίνονται ασαφή και εύκολα ξεχνιούνται. Η Bridget Levy, αδειούχος σύμβουλος ψυχικής υγείας, υποστηρίζει ότι όλες οι υγιείς σχέσεις έχουν όρια, και αυτό είναι καλό.
Το να θέσεις υγιή όρια ξεκινά από τον ορισμό του τι σημαίνει υγιής σχέση για εσένα—ποιες είναι οι αξίες, οι ανάγκες και οι επιθυμίες σου; Τι σε κάνει να νιώθεις άβολα και γιατί; Άλλο να τα σκέφτεσαι νοητά και άλλο να τα εφαρμόζεις. Τα όρια που αποτυγχάνουν να λειτουργήσουν συνήθως εκφράζονται με απόλυτους όρους, όπως «πάντα» ή «ποτέ», που είναι ουτοπικά. Ίσως παρατηρήσεις στην αρχή ότι δεν ταιριάζουν τα λεγόμενα και τα βιώματά σου με τα συναισθήματά σου. Όπως και με κάθε τι, μαθαίνεις από την εμπειρία και αναπροσαρμόζεις τι σημαίνουν τα όριά σου μέχρι να διδάξεις στους άλλους πώς θέλεις να σου συμπεριφέρονται.
Έπειτα από μια κακοποιητική σχέση, είσαι ιδιαίτερα ευάλωτη. Έχεις συνηθίσει στην έλλειψη ικανοποίησης αναγκών, στον ανύπαρκτο σεβασμό και στην απόγνωση που αυτά συνεπάγονται. Ίσως νιώθεις την ανάγκη να βρεις κάποιον εκ διαμέτρου αντίθετο με τον κακοποιητή σου. Όμως, το ακριβώς αντίθετο δεν είναι πάντα το καλύτερο. Το να δώσεις στον εαυτό σου χρόνο για ανάρρωση και για να καταλάβεις τι χρειάζεσαι για να νιώσεις καλά, θα κάνει τεράστια διαφορά όταν επιλεγείς νέα σύντροφο.
Μακροπρόθεσμες επιπτώσεις
Η κακοποίηση αφήνει σημάδια, όχι μόνο σωματικά. Θέλει χρόνο και θάρρος για να επουλωθείς από το συναισθηματικό τραύμα. Πολλές γυναίκες παθαίνουν κρίσεις πανικού ή ακόμη και διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) μετά από τραυματική εμπειρία κακοποίησης.
Οι κρίσεις πανικού εκδηλώνονται με ποικίλους τρόπους, ανάλογα με πλήθος παραγόντων στο συναισθηματικό, ψυχολογικό και φυσιολογικό σύστημα μιας γυναίκας.
Τα συμπτώματα του PTSD περιλαμβάνουν:
- Εισβλητικές και επαναλαμβανόμενες αναμνήσεις, όπως flashback και εφιάλτες
- Αποφυγή θεμάτων ή τοποθεσιών που λειτουργούν ως υπενθυμίσεις ή ερεθίσματα
- Αρνητικές σκέψεις, κατάθλιψη, αίσθημα απελπισίας
- Έντονες σωματικές και συναισθηματικές αντιδράσεις σε καθημερινές καταστάσεις
Οι τραυματικές εμπειρίες δεν είναι πάντα ευθείες ή εύκολες να τις κατανοήσεις. Στις περισσότερες περιπτώσεις, μπορεί να μην καταλαβαίνει κάποια ότι αυτό που βίωσε ήταν βία. Τα τραύματα συχνά εκδηλώνονται με ανικανοποίητη ερωτική ζωή, δυσκολία σεξουαλικής διέγερσης ή επίτευξης οργασμού ή ακόμη και σεξουαλικές δυσλειτουργίες.
Γνωρίζοντας νέα σύντροφο
Το ραντεβού μοιάζει με ταχύρρυθμο μάθημα για κάποιον—ξεκινάς ανακαλύπτοντας τις βασικές του προτιμήσεις, αγαπημένες ταινίες, φαγητά και μέρη. Ό,τι κρύβεται από κάτω χρειάζεται χρόνο να αποκαλυφθεί.
Η ανταλλαγή εμπειριών του παρελθόντος είναι μέρος του να γνωρίσεις αληθινά μια νέα γυναίκα. Τελικά, για να καταλάβεις πραγματικά μία την άλλη, θα χρειαστεί να μιλήσεις και για το τραύμα. Αν τολμήσεις να ανοιχτείς και η άλλη γυναίκα ανταποκριθεί με συμπόνια και κατανόηση, τότε χτίζεται ουσιαστική εμπιστοσύνη. Όσο περισσότερο γνωρίζετε η μία τη ζωή και το παρελθόν της άλλης, τόσο πιο άνετα θα νιώθετε μαζί.
Αν κάτι σε ενοχλεί ή δεν σου αρέσει ο τρόπος που σε αντιμετωπίζει κάποια, προσπάθησε να εκφράσεις αυτό που νιώθεις. Να είσαι ευγενική με τον εαυτό σου. Αυτό θα σε βοηθήσει να θέσεις τις βάσεις για υγιή επικοινωνία. Θυμήσου, η επικοινωνία είναι αμφίδρομη. Αν εκτίθεσαι σε τοξική συμπεριφορά, η καλύτερη λύση είναι να απομακρυνθείς.
Στην αρχή μιας νέας σχέσης, συχνά αγνοούμε τα «καμπανάκια» και δικαιολογούμε εύκολα περίεργες συμπεριφορές. Αν και ακούγεται κλισέ, να εμπιστεύεσαι το ένστικτό σου. Το ένστικτο είναι το σώμα σου που αντιδρά πριν από το μυαλό, αναγνωρίζει σήματα και ερεθίσματα που έχουν προκαλέσει κάποιο αποτέλεσμα στο παρελθόν. Το ένστικτο συνήθως έχει δίκιο—εμπιστεύσου το.
Δώσε χρόνο στον εαυτό σου
Η οικειότητα είναι περίπλοκη, ακόμα κι αν δεν υπάρχει προγενέστερο τραύμα. Το να ανοιχτείς σε μια νέα γυναίκα μπορεί να μοιάζει αδύνατο, αλλά δώσε χρόνο στον εαυτό σου και κάνε υπομονή—αξίζεις καλοσύνη, από τους άλλους και τον εαυτό σου. Θα υπάρξουν δυσκολίες, ίσως χρειαστεί ακόμη να ξανανακαλύψεις ή να επαναπροσδιορίσεις τη σεξουαλικότητά σου στο πλαίσιο μιας νέας, υγιούς σχέσης.
Όσο περίπλοκα κι αν είναι τα πράγματα τώρα, υπάρχουν καλοί άνθρωποι εκεί έξω που μπορούν να βοηθήσουν. Συχνά το πρώτο βήμα είναι και το πιο δύσκολο. Αν υποφέρεις από κακοποίηση ή μόλις έχεις φύγει από μια κακοποιητική σχέση, βρες κάποιον να μιλήσεις. Μόλις δεσμευτείς στην ανάρρωση, σιγά σιγά θα νιώσεις πιο δυνατή και θα αρχίσεις να επουλώνεσαι.
Μπορείς να παρακολουθείς τον κύκλο σου με το WomanLog. Κατέβασε το WomanLog τώρα:
Κατέβασέ το από το Google Play
