Σωστή Φροντίδα των Νυχιών Σου
Όμορφα, περιποιημένα νύχια είναι ελκυστικά αισθητικά και ταυτόχρονα αποτελούν ένδειξη καλής γενικής υγείας. Όταν το σώμα μας στερείται απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, τα πρώτα σημάδια συχνά εμφανίζονται στα μαλλιά και στα νύχια μας. Η περιποίηση χεριών και ποδιών μπορεί να εκφράζει προσωπικότητα, αλλά τα νύχια μας έχουν και άλλες σημαντικές λειτουργίες.
Από εξελικτικής πλευράς, οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν τα νύχια τους για να σκάβουν, να γραπώνουν, να σκαρφαλώνουν και να προστατεύονται. Ακόμη κι αν σήμερα δεν τα χρησιμοποιείς για αυτά, τα χέρια και τα πόδια σου βρίσκονται συνεχώς σε επαφή με το περιβάλλον και τα νύχια προστατεύουν το ευαίσθητο δέρμα στις άκρες των δακτύλων και των ποδιών. Η υγεία των νυχιών είναι σημαντική για πολύ περισσότερα από την εμφάνιση.
Δομή του νυχιού
Τα νύχια αποτελούνται κυρίως από κερατίνη, μία ανθεκτική, ινώδη δομική πρωτεΐνη που συνθέτει τα νύχια και τα μαλλιά, την ανώτερη στοιβάδα του δέρματος, και συναντάται επίσης σε αδένες και ιστούς οργάνων. Τα νύχια αρχίζουν να αναπτύσσονται κάτω από το δέρμα και το ορατό μέρος είναι ήδη νεκρά κύτταρα. Αυτό είναι θετικό, γιατί αν νιώθαμε πόνο στα νύχια μας, το μανικιούρ θα γινόταν πολύ πιο δύσκολο! Τα νύχια μεγαλώνουν διαρκώς, περίπου 3 χιλιοστά το μήνα στα χέρια και 1 χιλιοστό στα πόδια. Λόγω ηλικίας ή χαμηλής κυκλοφορίας αίματος, τα νύχια μπορεί να μεγαλώνουν πιο αργά.
- Η ρίζα του νυχιού ή μήτρα βρίσκεται ακριβώς κάτω από το δέρμα στη βάση του επωνυχίου. Η ανοιχτόχρωμη ημισέληνος στη βάση του νυχιού (λουνούλα) είναι μέρος της ρίζας που μερικές φορές φαίνεται πάνω από το δέρμα. Εκεί σχηματίζονται νέα κύτταρα που σπρώχνουν τα παλιότερα προς την πλάκα του νυχιού.
- Η πλάκα του νυχιού είναι αυτό που ονομάζουμε «νύχι». Πρόκειται για την ορατή, δυνατή και ελαστική στοιβάδα κερατίνης που προστατεύει τις άκρες των δακτύλων των χεριών και ποδιών. Η πλάκα στηρίζεται στη μήτρα του νυχιού.
- Η μήτρα του νυχιού αφορά το δέρμα κάτω από το νύχι, πλούσιο σε αιμοφόρα αγγεία και νεύρα που παρέχουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και οξυγόνο. Περιέχει επίσης μελανοκύτταρα που παράγουν μελανίνη, δίνοντας χρώμα στα νύχια όπως και στο δέρμα.
- Ο επωνύχιος είναι μία πτυχή ζωντανών κυττάρων στο περίγραμμα του νυχιού που δημιουργεί την επιδερμίδα—αποτελείται από νεκρά κύτταρα που μεταφέρονται στην πλάκα καθώς μεγαλώνει. Συνήθως η επιδερμίδα «σπρώχνεται» ή αφαιρείται κατά τη διάρκεια μανικιούρ, αλλά ο επωνύχιος δεν πρέπει να τραυματίζεται. Μαζί, επωνύχιος και επιδερμίδα σχηματίζουν προστατευτική ασπίδα.
- Ο παρωνύχιος είναι το μαλακό περίγραμμα που καλύπτει τις πλευρές της πλάκας. Ο παρωνύχιος προστατεύει το νύχι και το δάχτυλο από τραυματισμούς. Συχνά είναι το σημείο που εμφανίζονται παρανυχίδες και εισφρήσεις που, αν δεν φροντιστούν, προκαλούν μολύνσεις.
- Ο υπωνύχιος είναι μία ελαφρώς παχύτερη στιβάδα επιθηλιακών κυττάρων κάτω από το ελεύθερο άκρο του νυχιού, προστατεύοντας τη μήτρα από το νερό και τη μόλυνση. Αν κόψεις τα νύχια πολύ κοντά, ο πόνος που νιώθεις οφείλεται σε τραυματισμό του υπωνύχιου.
Ποια είναι τα σημάδια ενός τραυματισμένου νυχιού;
Η φθορά του νυχιού μπορεί να συμβεί από κακή φροντίδα, αλλά τα νύχια συχνά μαρτυρούν και την υγεία μας. Όταν χτυπήσεις ή σπάσεις το νύχι, η πληγή επουλώνεται και το νύχι μεγαλώνει πάλι. Κάποια σημάδια ωστόσο φαίνονται ακόμη και ενώ μεγαλώνουν, κάτι που ίσως φανερώνει σοβαρότερο πρόβλημα υγείας.
Εύθραυστα νύχια που σπάνε εύκολα ή ιδιαίτερα μαλακά νύχια μπορεί να σημαίνουν έλλειψη πρωτεΐνης ή βασικών θρεπτικών συστατικών. Μπορεί όμως να οφείλονται και σε προϊόντα περιποίησης (π.χ. gel ή ασετόν), που έχουν φθείρει την πλάκα και την έχουν μαλακώσει. Αποχρωματισμός, στρέβλωση, ή πάχυνση του νυχιού δείχνουν επίσης ότι κάτι λείπει από τον οργανισμό.
Παθήσεις που φαίνονται στα νύχια
Τα νύχια μαρτυρούν πολλά για την υγεία μας. Μια σκούρα καφέ γραμμή στην πλάκα, γνωστή ως γραμμή Beau, μπορεί να σχετίζεται με κακή θρέψη, διαβήτη ή έλλειψη ψευδαργύρου. Κυρτότητα (clubbing) του νυχιού μπορεί να υποδηλώνει σοβαρές ασθένειες όπως AIDS, ηπατοπάθεια, καρδιαγγειακή ή πνευμονική νόσο και προκαλείται από έλλειψη οξυγόνου.
Λευκά σημάδια (λευκονυχία) συχνά συνδέονται με τραύματα ή έλλειψη ψευδαργύρου/ασβεστίου. Ένα-δύο λευκά σημεία δεν είναι ανησυχητικά, πιο έντονη λευκονυχία όμως μπορεί να οφείλεται σε δηλητηρίαση από μέταλλα, καρδιακή ή νεφρική ανεπάρκεια.
Τι βλάπτει τα νύχια σου;
Κακή φροντίδα. Προφανώς, αν παραμελείς τα νύχια σου, θα δείχνουν κακώς. Τραυματισμοί, ονυχοφαγία και σπασίματα τα αποδυναμώνουν και οδηγούν ακόμη και σε αποκόλληση ή αποχρωματισμό. Εάν χτυπήσεις το κρεβάτι του νυχιού π.χ. με πόρτα ή σφυρί, αίμα συσσωρεύεται, δημιουργώντας μελανιά και το νύχι τελικά πέφτει. Η ονυχοφαγία καταστρέφει το δέρμα γύρω από τα νύχια και τα ίδια τα δόντια. Ακόμη, προκαλεί δερματικές πληγές που αποτελούν πύλη εισόδου μικροβίων, ιών και παρασίτων.
Λοιμώξεις. Δυστυχώς, ακόμη και η καλύτερη φροντίδα δεν προστατεύει πάντα από μολύνσεις. Η πιο συχνή είναι ο μύκητας νυχιών, που εμφανίζεται στα χέρια και κυρίως στα πόδια, γιατί τα δεύτερα τα φροντίζουμε λιγότερο. Ο μύκητας αλλάζει το χρώμα, σπάει το νύχι, το απωθεί από το δέρμα και σε σοβαρές περιπτώσεις το κάνει να πέσει. Οι βασικοί υπαίτιοι είναι οι δερματόφυτοι, οι μούχλες και οι ζυμομύκητες.
Συνήθως, η μόλυνση προέρχεται από τη μυκητίαση γνωστή ως «πόδι του αθλητή», που κολλάμε συχνά περπατώντας ξυπόλητοι σε δημόσιες σάουνες, γυμναστήρια, ντους ή σπα. Κακή οξυγόνωση αυξάνει τον κίνδυνο μυκητίασης.
Παρωνυχία είναι άλλη μια λοίμωξη, που προκαλείται από βακτήρια και εισέρχεται από διαταραγμένη επιδερμίδα ή σπασμένο νύχι στη ρίζα ή στη μήτρα. Το δέρμα διογκώνεται, κοκκινίζει, πονά, και δημιουργείται πύον. Όσες τρώνε τα νύχια, κόβουν τα πετσάκια, ή τραυματίζουν τα νύχια διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο.
Κακή διατροφή. Η διατροφή είναι κρίσιμη για υγιή νύχια. Μόλις δεν υπάρχει επάρκεια θρεπτικών συστατικών, νύχια και μαλλιά πρώτα πλήττονται, αφού το σώμα προτεραιοποιεί τα ζωτικά όργανα. Η κακή θρέψη οδηγεί σε εύθραυστα, αργά αναπτυσσόμενα και συχνά σπασμένα νύχια. Το πιο σημαντικό μικροθρεπτικό συστατικό είναι η πρωτεΐνη.
Το νύχι αποτελείται κυρίως από πρωτεΐνη, κι αν αυτή λείπει από τη διατροφή, το νύχι αδυνατίζει. Όσον αφορά τις βιταμίνες, οι B7 (βιοτίνη), B9 και B12 είναι απαραίτητες για τον ιστό του νυχιού. Πολλές μελέτες δείχνουν ότι η βιοτίνη δυναμώνει το νύχι και βοηθά στην ανάπτυξή του. Οι υπόλοιπες βιταμίνες Β συμβάλλουν σημαντικά στη μεταφορά οξυγόνου και την κυτταρική ανανέωση.
Ο ψευδάργυρος είναι βασικό μέταλλο. Τα λευκά σημάδια πολλές φορές σχετίζονται με την έλλειψή του. Τα ωμέγα-3 λιπαρά ενυδατώνουν τα νύχια και τα προστατεύουν από το σπάσιμο. Επίσης, μαγνήσιο, σίδηρος, βιταμίνες Ε και C είναι υπεραπαραίτητες για γερά νύχια. Αυτές πρέπει να χορηγούνται μέσω των τροφών, γιατί έτσι απορροφώνται καλύτερα. Δεν υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις για την καλή απορρόφηση μέσω συμπληρωμάτων.
Χημικά. Το δέρμα μας εκτίθεται διαρκώς σε χημικά από καλλυντικά και απορρυπαντικά. Τα νύχια παίρνουν το «μερίδιό» τους μέσω βερνικιών και προϊόντων μανικιούρ. Μια προσεγμένη εμφάνιση είναι ωραία, αλλά είναι καλό να ξέρεις τα συστατικά που χρησιμοποιείς στα νύχια σου. Μερικές επικίνδυνες ουσίες σε βερνίκια/ασετόν είναι:
- Τολουόλιο: Άχρωμο υγρό που συχνά υπάρχει σε βερνίκια. Η παρατεταμένη έκθεση προκαλεί ζάλη, νευρολογικές βλάβες, ερεθισμό ματιών, πνευμόνων, λαιμού και φυσικά βλάπτει τα νύχια.
- Φορμαλδεΰδη: Χρησιμοποιείται σε βερνίκια και σκληρυντικά νύχια. Γνωστό αλλεργιογόνο με πολλές παρενέργειες και πιθανή καρκινογόνος δράση.
- Διβουτυλ φθαλικός εστέρας: Συστατικό σκληρυντικών που ερεθίζει το αναπνευστικό. Σε μελέτες με ζώα, προκαλεί αναπαραγωγικά προβλήματα και επηρεάζει την εμβρυική ανάπτυξη.
- Μεθακρυλικός αιθυλεστέρας: Υλικό για τεχνητά νύχια που προκαλεί σοβαρές αλλεργίες και ερεθισμούς δέρματος/αναπνευστικού.
Πώς να φροντίζεις σωστά τα νύχια σου
Ήπια φροντίδα. Ένας τυχαίος τραυματισμός σπάνια προκαλεί μόνιμη βλάβη, αλλά αξίζει η προσοχή. Φόρεσε γάντια όταν καθαρίζεις ή πλένεις πιάτα για προστασία από χημικά και υγρασία, που προκαλούν σκασίματα και σπάσιμο. Σε χειρωνακτική εργασία, κράτησε τα νύχια κοντά για πρακτικούς και προστατευτικούς λόγους. Και βέβαια—μην τρως τα νύχια σου! Η ονυχοφαγία καταστρέφει τα νύχια και διευκολύνει τις μολύνσεις.
Ισορροπημένη διατροφή. Μόνο ένα υγιές σώμα μπορεί να διατηρήσει δυνατά νύχια. Για το λόγο αυτό, κατανάλωσε άφθονη πρωτεΐνη και τροφές πλούσιες σε βιταμίνες Β, Ε, ψευδάργυρο και μαγνήσιο. Πηγές βιοτίνης (B7): εντόσθια, αυγά, γαλακτοκομικά, ψάρια. Για φυτικές εναλλακτικές: αβοκάντο, ξηροί καρποί, σπόροι. B12 θα βρεις κυρίως σε ζωικά προϊόντα (εντόσθια, βοδινό, ψάρι), για φυτοφάγους προτείνεται συμπληρώματα ή εμπλουτισμένες τροφές.
Ο ψευδάργυρος υπάρχει στα θαλασσινά (στρείδια, μύδια), βοδινό, πουλερικά. Φυτικά: προϊόντα σόγιας, ρεβίθια, ξηροί καρποί, φασόλια. Σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, αμύγδαλα και όσπρια πλούσια σε μαγνήσιο. Θυμήσου: η καλύτερη πηγή βιταμινών και μετάλλων είναι μια ισορροπημένη διατροφή—τα συμπληρώματα δεν έχουν τα ίδια αποτελέσματα.
Αιθέρια έλαια για νύχια. Η ενυδάτωση απ’ έξω είναι τόσο σημαντική όσο και η εσωτερική. Φυσικά ενυδατικά, όπως το βούτυρο καριτέ και το λάδι καρύδας, δυναμώνουν τα νύχια και προλαμβάνουν το σπάσιμο. Έρευνες δείχνουν ότι έλαια όπως τεϊόδεντρο, θυμάρι, ρίγανη και λεμονόχορτο βοηθούν ενάντια σε μύκητες και βλαβερές βακτηριώσεις.
Μάθε περισσότερα για τα αιθέρια έλαια εδώ.
Συμβουλές μανικιούρ. Αν τα νύχια σου είναι γερά, το μανικιούρ απλώς αναδεικνύει την εμφάνισή σου. Βεβαιώσου όμως ότι η ειδικός μανικιούρ χρησιμοποιεί μη-τοξικά προϊόντα και ρώτα για συστατικά και πιστοποιήσεις. Πλέον, πολλά σαλόνια επιλέγουν vegan, μη-τοξικά προϊόντα, καλύτερα τόσο για τις πελάτισσες όσο και για τις ειδικούς τους.
Αν κάνεις μόνη το μανικιούρ, έλεγξε τη λίστα συστατικών κάθε προϊόντος. Απόφυγε να κόβεις τα πετσάκια, απλώς να τα σπρώχνεις με ξύλινο ή σιλικονένιο εργαλείο. Η τακτική χρήση κρέμας ή λαδιού επωνυχίων κρατά το δέρμα απαλό και εύκολο στη φροντίδα. Τα προϊόντα αφαίρεσης επιδερμίδας να είναι μη-τοξικά και ασφαλή.
Ακολουθώντας αυτές τις βασικές αρχές και τακτική φροντίδα, μπορείς κι εσύ να απολαμβάνεις δυνατά, υγιή νύχια.
Μπορείς να παρακολουθείς τον κύκλο σου με το WomanLog. Κατέβασε τώρα το WomanLog:
