Κατανόηση του Τεστ Παπανικολάου και της Εξέτασης HPV
Ο προληπτικός έλεγχος είναι ένα ισχυρό εργαλείο στη μάχη ενάντια σε παθήσεις που επιδεινώνονται με τον χρόνο. Σε αυτό το άρθρο, θα δούμε τα προληπτικά μέτρα που μπορείτε να λάβετε για να αντιμετωπίσετε τους καρκίνους που σχετίζονται με τον HPV.
Το τεστ Παπανικολάου (Pap) είναι μία διαδικασία προληπτικού ελέγχου που εντοπίζει καρκινικά και προκαρκινικά κύτταρα στον τράχηλο ή το παχύ έντερο. Μία συχνή αιτία κυτταρικών ανωμαλιών είναι ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV). Ένα τεστ μπορεί να εντοπίσει τον ιό και να καθορίσει τον τύπο του HPV.
HPV & πώς μας επηρεάζει
Ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) είναι το πιο συχνό σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, με εκατομμύρια μολυσμένους παγκοσμίως. Οι περισσότερες γυναίκες δεν γνωρίζουν πότε έχουν μολυνθεί, αφού συνήθως δεν υπάρχουν συμπτώματα και η λοίμωξη υποχωρεί από μόνη της. Ο HPV δεν είναι αποκλειστικά ΣΜΝ καθώς μεταδίδεται και με επαφή δέρμα με δέρμα, αλλά συχνότερα μεταδίδεται κατά τη σεξουαλική επαφή.
Από τους πάνω από 150 συγγενείς ιούς, μόνο λίγοι αποτελούν σοβαρή απειλή.
Δερματικοί (cutaneous) τύποι HPV: Οι δερματικοί τύποι HPV προκαλούν κοινές μυρμηγκιές (μη καρκινικούς όγκους) στο δέρμα, συνήθως στα χέρια, τα πόδια, τα χέρια και το στήθος.
Βλεννογόνιοι (γεννητικοί) τύποι HPV: Οι βλεννογόνιοι τύποι HPV προσβάλλουν κυρίως βλεννογόνες επιφάνειες, όπως τα γεννητικά όργανα, τον πρωκτό, τη στοματική κοιλότητα και τον λαιμό. Διακρίνονται σε χαμηλού και υψηλού κινδύνου.
- Οι χαμηλού κινδύνου τύποι HPV προκαλούν κονδυλώματα στα γεννητικά όργανα και τον πρωκτό, σε γυναίκες και άνδρες. Τα στελέχη HPV 6 και HPV 11 ευθύνονται για περίπου το 90% των κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων, αλλά σπάνια εξελίσσονται σε καρκίνο (οι χρόνιες λοιμώξεις έχουν υψηλότερο κίνδυνο καρκινογένεσης με την πάροδο του χρόνου). Αυτά τα κονδυλώματα μπορούν να εμφανιστούν σε σημεία όπως ο τράχηλος και ο κόλπος, όπου συχνά δεν είναι ορατά χωρίς εξέταση.
- Οι υψηλού κινδύνου τύποι HPV μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, του παχέος εντέρου, του πρωκτού, του κόλπου, του αιδοίου, του πέους και των αμυγδαλών. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι υψηλού κινδύνου τύποι προκαλούν καρκίνο, αλλά συγκεκριμένοι τύποι – συμπεριλαμβανομένων των 16 και 18 – αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο.
Οι λοιμώξεις με HPV είναι σχετικά συχνές σε άτομα κάτω των 21 ετών και συνήθως υποχωρούν χωρίς θεραπεία ή επιπλοκές. Επειδή ο ιός είναι αρκετά διαδεδομένος, οι περισσότερες γυναίκες σε αυτή την ηλικιακή ομάδα θα βγουν θετικές στο τεστ. Παρόλα αυτά, δεν συστήνεται συστηματικά ο έλεγχος κάτω των 25 ετών.
Τεστ Παπανικολάου & Τεστ HPV
Το τεστ Παπανικολάου είναι προληπτική εξέταση για τη διάγνωση καρκινικών και προκαρκινικών κυττάρων. Το όνομα προέρχεται από τον εφευρέτη του, τον Γεώργιο Νικολάου Παπανικολάου (1883–1962). Το Pap-test και το τεστ HPV μπορούν να διενεργηθούν ξεχωριστά ή ταυτόχρονα (co-testing). Αν και ελέγχουν διαφορετικά πράγματα, και τα δύο χρησιμεύουν στην πρόληψη.
Το τεστ Παπανικολάου ανιχνεύει ανώμαλα κύτταρα στον τράχηλο ή το έντερο. Η τακτική εξέταση αυξάνει τις πιθανότητες να εντοπιστεί ο καρκίνος σε πρώιμο στάδιο, όταν και υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες ίασης. Επιπλέον, μπορεί να αναγνωρίσει προκαρκινικά κύτταρα προτού εξελιχθούν σε καρκίνο. Η αφαίρεση των προκαρκινικών κυττάρων προλαμβάνει τον καρκίνο του τραχήλου έως και στο 95% των περιπτώσεων.
Τα τεστ HPV χρησιμοποιούνται για την ανίχνευση του DNA του ιού. Αν με το Pap-test βρεθούν ανωμαλίες, το τεστ HPV δείχνει τον τύπο του ιού και αν αυτός συνδέεται με καρκίνους.
Ο διαστολέας (speculum) είναι ιατρικό εργαλείο που χρησιμοποιεί η γυναικολόγος για να ανοίξει τον κολπικό σωλήνα ώστε να ελεγχθεί άμεσα ο τράχηλος. Για τη λήψη κυττάρων για το τεστ Παπανικολάου ή HPV, εισάγεται ο διαστολέας και με ένα ξέστρο ή βουρτσάκι συλλέγεται μικρό δείγμα κυττάρων από τον τράχηλο. Το δείγμα αποστέλλεται στο εργαστήριο για ανάλυση.
Χρειάζομαι τεστ Παπανικολάου;
Από τη στιγμή που μία γυναίκα συμπληρώσει τα 21 χρόνια, συστήνεται να κάνει Pap-test κάθε τρία χρόνια.
Όταν φτάσει τα 30, το Pap-test ανά τριετία μπορεί να αντικατασταθεί από εξέταση HPV (ή και τα δύο) κάθε πέντε χρόνια. Μετά τα 65 και εφόσον έχουν υπάρξει τρία συνεχόμενα αρνητικά Pap-tests, μπορεί να διακοπεί ο περιοδικός έλεγχος.
Η τακτική προληπτική εξέταση συστήνεται – ακόμη κι αν είστε παρθένα, έχετε κάνει το εμβόλιο HPV ή βρίσκεστε στην εμμηνόπαυση.
Η γιατρός σας ίσως προτείνει πιο τακτικό έλεγχο αν:
Έχετε ιστορικό ανώμαλου Pap-test ή καρκίνου τραχήλου
Γυναίκες με ιατρικό ιστορικό προκαρκινικών κυττάρων ή καρκίνου τραχήλου καλό είναι να ελέγχονται συχνότερα για να εντοπιστούν τυχόν αλλαγές νωρίς.
Είστε οροθετική (HIV+)
Γυναίκες που ζουν με HIV διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκίνο και άλλες παθήσεις του τραχήλου. Εάν διαγνωστείτε με HIV, κάντε Pap-test άμεσα και επαναλάβετε σε 6 έως 12 μήνες. Μετά από 3 συνεχόμενα φυσιολογικά αποτελέσματα, μπορείτε να επιστρέψετε στον έλεγχο κάθε 3 χρόνια.
Έχετε εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
Είτε λόγω μεταμόσχευσης, χημειοθεραπείας ή χρήσης στεροειδών, αν το ανοσοποιητικό σας είναι εξασθενημένο, ακόμα κι ένας ήπιος HPV μπορεί να επιμείνει.
Η μητέρα σας λάμβανε διαιθυλστιλβεστρόλη κατά την κύηση
Η διαιθυλστιλβεστρόλη (DES) είναι συνθετική μορφή του οιστρογόνου. Μεταξύ 1940 και 1971 (ως το 1978 σε ορισμένες Ευρωπαϊκές χώρες) χορηγούνταν σε εγκυμονούσες για πρόληψη αποβολής.
Σήμερα είναι γνωστή ως χημική ουσία που διαταράσσει το ενδοκρινικό σύστημα, προκαλώντας καρκίνο, γενετικές ανωμαλίες και άλλες διαταραχές ανάπτυξης.
Πώς γίνεται ο έλεγχος
Το τεστ Παπανικολάου και το HPV-test διαρκούν περίπου πέντε λεπτά. Υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε ώστε να γίνει η εξέταση ομαλά.
Ενημερώστε τη γιατρό σας
Είναι σημαντικό να γνωρίζει ποια φάρμακα παίρνετε, συμπεριλαμβανομένων των αντισυλληπτικών. Ορισμένα περιέχουν οιστρογόνο ή προγεστίνη που μπορεί να επηρεάσουν τα αποτελέσματα. Επίσης, ενημερώστε για τυχόν προηγούμενα ανώμαλα αποτελέσματα τεστ.
Αποφύγετε τη σεξουαλική επαφή τουλάχιστον 24 ώρες πριν το τεστ, καθώς μπορεί να αλλοιώσει τα αποτελέσματα. Μην χρησιμοποιείτε σπερματοκτόνα και μη κάνετε κολπικές πλύσεις (γενικά δεν συνιστώνται). Αν είστε παρθένα ή μικροκαμωμένη, μπορείτε να ζητήσετε μικρότερο διαστολέα. Ρωτήστε τη γιατρό σας εκ των προτέρων.
Προγραμματίστε εκτός περιόδου
Αποφύγετε να κάνετε το τεστ τις ημέρες της εμμήνου ρύσεως. Γίνεται και σε αυτή τη φάση, αλλά τα αποτελέσματα ίσως δεν είναι τόσο ακριβή.
Φροντίστε να ενημερώσετε αν είστε έγκυος
Συνήθως είναι ασφαλές να κάνετε Pap-test ή HPV-test ως τη 24η εβδομάδα κύησης. Μετά, η εξέταση μπορεί να είναι πιο ενοχλητική. Μετά τον τοκετό, περιμένετε 12 εβδομάδες πριν τον επανέλεγχο για πιο αξιόπιστα αποτελέσματα.
Νιώστε ασφαλής
Οι εξετάσεις γίνονται πιο ομαλά αν είστε χαλαρή. Αναπνεύστε, προσπαθήστε να παραμείνετε ήρεμη. Δεν προκαλούν πόνο, όμως μπορούν να είναι άβολες. Μερικές γυναίκες νιώθουν ένα μικρό τσίμπημα. Αν ανησυχείτε για πόνο, μπορείτε να πάρετε κάποιο παυσίπονο περίπου μια ώρα πριν την εξέταση.
Αν έχετε υπάρξει θύμα σεξουαλικής κακοποίησης ή έχετε άγχος που δυσκολεύει την εξέταση, ενημερώστε τη γιατρό σας, ώστε να σας βοηθήσουν να νιώσετε πιο άνετα.
Αν παρατηρήσετε μικρή αιμορραγία μετά, μην ανησυχήσετε — είναι συνηθισμένο. Αν η αιμορραγία συνεχιστεί, απευθυνθείτε στη γιατρό σας.
Αποτελέσματα εξετάσεων
Τα αποτελέσματα βγαίνουν συνήθως σε 1 έως 3 εβδομάδες. Υπάρχουν τρεις δυνατότητες:
Αρνητικά/φυσιολογικά αποτελέσματα: Βρέθηκαν μόνο φυσιολογικά κύτταρα. Δεν χρειάζεται περαιτέρω θεραπεία ή εξέταση μέχρι το επόμενο Pap-test ή γυναικολογικό έλεγχο.
Ασαφή: Η εξέταση δεν καθόρισε αν τα κύτταρα που ελήφθησαν είναι φυσιολογικά ή μη. Σε αυτή την περίπτωση, η γιατρός σας μπορεί να ζητήσει επιπλέον εξετάσεις αμέσως ή επανάληψη σε 6-12 μήνες.
Θετικά/μη φυσιολογικά αποτελέσματα: Εάν βρεθούν ανώμαλα κύτταρα, μπορεί να χρειαστούν περαιτέρω εξετάσεις. Η παρουσία ανώμαλων κυττάρων δεν σημαίνει απαραίτητα καρκίνο, αλλά αυξάνει την πιθανότητα αν υπάρχει επικίνδυνος τύπος HPV στον οργανισμό σας.
Αν περάσουν 3 εβδομάδες και δεν έχετε ενημερωθεί από το ιατρείο σας, καλέστε για τα αποτελέσματα.
Αν το τεστ βγει θετικό
Σε ήπια λοίμωξη, η γιατρός σας μπορεί να προτείνει επανάληψη του ελέγχου σε έναν χρόνο. Σε σοβαρές αλλοιώσεις ή ενδείξεις καρκινικών κυττάρων, η γιατρός πιθανόν θα σας προτείνει κολποσκόπηση.
Η διαδικασία διαρκεί περίπου 15 λεπτά και μοιάζει με γυναικολογική εξέταση — η γιατρός εισάγει διαστολέα για καλύτερη ορατότητα του τραχήλου. Μερικές φορές εφαρμόζεται ασθενές διάλυμα ξυδιού ή ιωδίου ώστε να φανούν οι αλλοιώσεις, προκαλώντας κάψιμο ή μυρμήγκιασμα.
Ενδέχεται να γίνει λήψη μικρού δείγματος ιστού για περαιτέρω ανάλυση (βιοψία). Αν υπάρχουν ύποπτα σημεία, λαμβάνονται πολλαπλά δείγματα.
Τα αποτελέσματα της κολποσκόπησης θα καθορίσουν αν χρειάζονται περαιτέρω εξετάσεις ή θεραπείες.
Ανωμαλίες πλακωδών κυττάρων
Τα πλακώδη κύτταρα είναι λεπτά, επίπεδα κύτταρα που απαρτίζουν την επιδερμίδα — το εξωτερικό στρώμα του δέρματος. Οι ανωμαλίες πλακωδών κυττάρων διακρίνονται ως εξής:
Άτυπα πλακώδη κύτταρα (ASC) είναι το πιο συνηθισμένο εύρημα στα τεστ Παπανικολάου:
- ASC-US: άτυπα πλακώδη κύτταρα απροσδιόριστης σημασίας. Τα κύτταρα δεν είναι φυσιολογικά, αλλά η αιτία είναι άγνωστη. Οι αλλαγές μπορεί να οφείλονται σε λοίμωξη HPV ή σε άλλους παράγοντες.
- ASC-H: άτυπα πλακώδη κύτταρα με πιθανές υψηλόβαθμες βλάβες που δεν μπορούν να αποκλειστούν. Τα ASC-H έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να είναι προκαρκινικά σε σχέση με τα ASC-US.
Πλακώδη ενδοεπιθηλιακή αλλοίωση (SIL) είναι η μη φυσιολογική ανάπτυξη πλακωδών κυττάρων. Υπάρχουν χαμηλόβαθμες και υψηλόβαθμες αλλοιώσεις SIL:
- Χαμηλόβαθμη πλακώδης ενδοεπιθηλιακή αλλοίωση (LSIL) θεωρείται ήπια ανωμαλία λόγω HPV. Συνήθως ομαλοποιείται αυτόματα από το ανοσοποιητικό, ειδικά σε νεαρές γυναίκες.
- Υψηλόβαθμη πλακώδης ενδοεπιθηλιακή αλλοίωση (HSIL) είναι πιο σοβαρή και έχει μεγαλύτερη πιθανότητα εξέλιξης σε καρκίνο αν δεν αντιμετωπιστεί.
Καρκίνωμα in situ (CIS) αναφέρεται σε αυστηρά ανώμαλα κύτταρα που θυμίζουν καρκινικά αλλά δεν έχουν διασπάσει τον τράχηλο.
Καρκίνωμα πλακωδών κυττάρων (SCC) ή επιδερμοειδές καρκίνωμα, είναι καρκίνος που ξεκινά από τα πλακώδη κύτταρα.
Ανωμαλίες αδενικών κυττάρων
Τα αδενικά κύτταρα εντοπίζονται στον τράχηλο και το ενδομήτριο. Οι ανωμαλίες αδενικών κυττάρων είναι ατυπίες στους ιστούς του τραχήλου.
Άτυπα αδενικά κύτταρα (AGC) είναι κύτταρα που δεν φαίνονται φυσιολογικά, αλλά η σημασία της ανωμαλίας είναι ασαφής. Το ενδοτραχηλικό αδενοκαρκίνωμα in situ (AIS) αναφέρεται σε βαριά ανώμαλα κύτταρα που δεν έχουν διασπείρει πέρα από τον ενδοτραχηλικό ιστό.
Αδενοκαρκίνωμα είναι καρκίνος που ξεκινά στα αδενικά κύτταρα. Ο όρος περιλαμβάνει επίσης καρκίνο στον ενδοτραχηλικό σωλήνα, το ενδομήτριο, εξωμήτρια και άλλους τύπους καρκίνου.
Όλες μας έχουμε πολυάσχολη καθημερινότητα, και είναι εύκολο να αγνοήσουμε ενοχλήσεις ή συμπτώματα, πόσο μάλλον να αναζητήσουμε παθήσεις χωρίς εμφανή σημάδια. Όμως, ο τακτικός προληπτικός έλεγχος μπορεί να κάνει τη διαφορά μεταξύ προειδοποιητικού σημάδιου και σταδίου 4 καρκίνου.
Μπορείτε να παρακολουθείτε τον κύκλο σας με το WomanLog. Κατεβάστε τώρα το WomanLog:
Κατεβάστε το από το Google Play
