Η επίσκεψη στη γυναικολόγο μπορεί να φαίνεται αγχωτική, ειδικά αν είναι η πρώτη σου φορά ή αν έχεις αρνητική εμπειρία από το παρελθόν. Μη φοβάσαι! Η αναπαραγωγική υγεία είναι σημαντικό κομμάτι της συνολικής υγείας σου και εσύ ελέγχεις ποια γιατρό θα επιλέξεις και τι θα συμβεί στο ραντεβού σου.
Η γυναικολόγος είναι η ιατρός που εξειδικεύεται στην αναπαραγωγική και σεξουαλική υγεία των γυναικών. Κάθε γυναίκα θα έπρεπε να επισκέπτεται τη γυναικολόγο της τακτικά για να ελέγχει πιθανά ζητήματα που σχετίζονται με τον κύκλο και την αναπαραγωγική υγεία. Η γυναικολόγος σου μπορεί να σε βοηθήσει να κατανοήσεις καλύτερα πώς λειτουργεί το σώμα σου, να σου παρέχει πληροφορίες για τη σεξουαλική υγεία και να διαγνώσει πιθανές παθήσεις ώστε να λάβεις την κατάλληλη θεραπεία.
Η γυναικολόγος σου θα πρέπει να είναι κάποια που να εμπιστεύεσαι και να αισθάνεσαι άνετα να μοιραστείς μαζί της τόσο προσωπικές πληροφορίες. Αξίζει να αφιερώσεις χρόνο για να βρεις την κατάλληλη για εσένα. Κάνε έρευνα για τις διαθέσιμες γιατρούς στην περιοχή σου — διάβασε αξιολογήσεις και επέλεξε εκείνη που σου ταιριάζει καλύτερα. Μπορείς επίσης να ζητήσεις συστάσεις από φίλες ή μέλη της οικογένειάς σου. Σκέψου αν θα ένιωθες μεγαλύτερη άνεση με γυναίκα ή άντρα γυναικολόγο, με νεότερη ή πιο έμπειρη γιατρό; Αν η κλινική φαίνεται φιλόξενη και αξιόπιστη;
Συνήθως προτείνεται το πρώτο ραντεβού μιας νεαρής γυναίκας να γίνεται στα πρώτα εφηβικά χρόνια, μεταξύ 13 και 15 ετών. Σε αυτήν την ηλικία, η επίσκεψη διαρκεί συνήθως 20–30 λεπτά και περιλαμβάνει κυρίως ενημέρωση για το τι μπορεί να κάνει η γυναικολόγος για εσένα και την παρουσίαση των βασικών εργαλείων. Είναι μια ευκαιρία να λύσεις όλες σου τις απορίες σχετικά με την εφηβεία, τη γυναικεία ανατομία και την αναπαραγωγική υγεία.
Η γυναικολόγος θα σε ενημερώσει για τα αναπαραγωγικά σου όργανα, τα γεννητικά σου όργανα, την γυναικεία υγιεινή και το σεξ, και θα σου δείξει πώς να κάνεις αυτοεξέταση μαστού για τυχόν ενδείξεις καρκίνου του μαστού.
Ακόμη κι αν είσαι στα τέλη της εφηβείας ή στα είκοσί σου και δεν είσαι σεξουαλικά ενεργή, πιθανότατα δεν θα χρειαστεί να γδυθείς και το μόνο που θα κάνει η γιατρός είναι εξέταση μαστού. Ποτέ δεν είναι αργά να ξεκινήσεις να επισκέπτεσαι γυναικολόγο αν δεν το έχεις κάνει ακόμα.
Αν είσαι σεξουαλικά ενεργή, η γιατρός θα θελήσει να σου κάνει γυναικολογική εξέταση και/ή τεστ Παπανικολάου, ανεξαρτήτως ηλικίας. Η ηλικία που γίνεται το πρώτο τεστ Παπανικολάου — εξέταση για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας — διαφέρει ανά χώρα. Στις ΗΠΑ είναι τα 21 έτη.
Αν αντιμετωπίζεις προβλήματα με τον κύκλο σου ή έχεις άλλες ανησυχίες, η γυναικολόγος μπορεί να προτείνει επιπλέον εξετάσεις.
Αν είσαι έγκυος ή σκέφτεσαι να αποκτήσεις μωρό, καλό είναι να απευθυνθείς σε μαιευτήρα-γυναικολόγο: ιατρό που είναι εξειδικευμένος στη φροντίδα των εγκύων.
Να είσαι ειλικρινής με τη γυναικολόγο σου για τη σεξουαλική σου ζωή. Είναι απολύτως φυσιολογικό να είσαι σεξουαλικά ενεργή ή όχι. Αν ζεις με τους γονείς σου και νιώθεις άβολα να συζητήσεις αυτά τα θέματα μαζί τους, μπορείς να πας στη γυναικολόγο μόνη σου ή με φίλη. Θυμήσου, κατά την επίσκεψη κανένας άλλος δεν χρειάζεται να είναι στο δωμάτιο εκτός από εσένα και τη γιατρό.
Αν δεν είσαι σεξουαλικά ενεργή, η επίσκεψη στη γυναικολόγο αφορά κυρίως τη γνωριμία με το σώμα σου και μπορείς να πας οποιαδήποτε στιγμή. Βεβαιώσου ωστόσο να κλείσεις ραντεβού αν:
Υπάρχουν κάποια βήματα που μπορείς να ακολουθήσεις για να προετοιμαστείς πριν από την επίσκεψη στη γυναικολόγο.
Είναι προτιμότερο να κλείσεις το ραντεβού τη βδομάδα μετά την περίοδο, αλλά δεν πειράζει ιδιαίτερα. Μπορείς να πας ακόμη και με περίοδο — οι γυναικολόγοι είναι συνηθισμένοι στις κολπικές αιμορραγίες και τις εκκρίσεις. Ωστόσο, ορισμένες εξετάσεις μπορεί να επηρεαστούν από έντονη αιμορραγία. Αν νιώθεις άβολα, μπορείς πάντα να αλλάξεις το ραντεβού.
Πριν πας, σημείωσε τα στοιχεία που έχεις για τον κύκλο σου: Πότε ήρθε η πρώτη περίοδος; Πότε ήταν η τελευταία σου περίοδος; Πόσο διαρκεί ο κύκλος σου; Είναι σταθερός; Έχεις συμπτώματα όπως πονοκέφαλο, δυσκοιλιότητα ή έντονες μεταπτώσεις διάθεσης κατά την περίοδο;
Συγκέντρωσε αν μπορείς και οικογενειακό ιστορικό. Υπήρξε κάποιο άτομο στην οικογένειά σου με ασθένεια σχετική με το αναπαραγωγικό σύστημα όπως ο καρκίνος των ωοθηκών, ενδομητρίωση ή σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών; Αυτές οι πληροφορίες βοηθούν τη γιατρό να σε συμβουλεύσει προληπτικά.
Δεν χρειάζεται να κάνεις ιδιαίτερη περιποίηση στην περιοχή των γεννητικών οργάνων. Δεν υπάρχει λόγος να ξυρίσεις το εφηβαίο ή να κάνεις κολπικές πλύσεις. Οι κολπικές πλύσεις δεν είναι απαραίτητες και μπορεί να είναι επικίνδυνες. Απλώς πλύσου με χλιαρό νερό και απαλό σαπούνι το προηγούμενο βράδυ και φόρεσε καθαρά εσώρουχα.
Κάποιες γυναίκες προτιμούν να φορούν φόρεμα που ανεβαίνει εύκολα για τη γυναικολογική εξέταση, αλλά ό,τι και αν φορέσεις, η γιατρός θα σου προσφέρει ιδιωτικότητα για να αλλάξεις και ρόμπα αν χρειαστεί.
Ίσως το πιο αγχωτικό κομμάτι της επίσκεψης είναι η γυναικολογική εξέταση. Το έχεις δει σε ταινίες. Η εξέταση γίνεται όσο είσαι ξαπλωμένη σε ειδική καρέκλα/κρεβάτι που επιτρέπει στη γιατρό να εξετάσει με ευκολία τα αναπαραγωγικά σου όργανα. Είναι απλά μια καρέκλα με υποστηρίγματα για να τοποθετείς τα πόδια σε ανυψωμένη θέση.
Θα σου ζητηθεί να βγάλεις τα ρούχα από τη μέση και κάτω και να ξαπλώσεις, με τα πόδια τοποθετημένα στα υποστηρίγματα. Ίσως νιώσεις αμήχανα στην αρχή, αλλά ως επαγγελματίας, η γιατρός θα σου εξηγήσει τη διαδικασία, θα απαντήσει στις ερωτήσεις σου και θα φροντίσει να νιώθεις άνετα.
Αρχικά η γυναικολόγος κάνει οπτική εξέταση των εξωτερικών γεννητικών οργάνων — των χειλέων, του αιδοίου, της κλειτορίδας και του πρωκτού — για τυχόν ενδείξεις λοίμωξης ή άλλα προβλήματα. Κάποιες γιατροί χρησιμοποιούν καθρέφτη για να σου δείξουν τι βλέπουν και να σου εξηγήσουν τι ελέγχουν στο σώμα σου.
Στη συνέχεια, η γυναικολόγος χρησιμοποιεί ένα εργαλείο που λέγεται κολποσκόπιο (speculum). Πρόκειται για πλαστική ή μεταλλική συσκευή που θυμίζει ράμφος πάπιας. Εισάγεται στον κόλπο για να κρατήσει τα τοιχώματα ανοιχτά και να μπορεί η γιατρός να δει εσωτερικά. Η διαδικασία διαρκεί μόνο λίγα δευτερόλεπτα αλλά ίσως τη νιώσεις κάπως άβολα. Χαλάρωσε του μυς της λεκάνης όσο μπορείς. Η γιατρός συνήθως χρησιμοποιεί υδατοδιαλυτό λιπαντικό για να διευκολύνει την τοποθέτηση. Αν η συσκευή είναι μεταλλική, μπορεί να ζεσταθεί εκ των προτέρων. Η ήπια ενόχληση αυτής της εξέτασης αξίζει, γιατί επιτρέπει στη γιατρό να δει καλά τον κόλπο και τον τράχηλο της μήτρας.
Το κολποσκόπιο ανασχεδιάζεται πλέον ώστε η διαδικασία να είναι λιγότερο ενοχλητική. Οι βελτιώσεις περιλαμβάνουν επικάλυψη της συσκευής με ιατρική σιλικόνη για αποστείρωση, προσθήκη τρίτου φύλλου για καλύτερη ορατότητα και λιγότερη αίσθηση "διαστολής" και πιο αθόρυβη λειτουργία.
Κατά τη διενέργεια τεστ Παπανικολάου, λαμβάνεται δείγμα κυττάρων από τον τράχηλο με μια μπατονέτα όσο το speculum διατηρεί το άνοιγμα. Η διαδικασία είναι ελαφρώς δυσάρεστη αλλά πολύ σύντομη.
Το τεστ Παπανικολάου είναι εξέταση που ανιχνεύει πρόωρους δείκτες για καρκίνο τραχήλου της μήτρας. Συστήνεται όλες οι γυναίκες 21-65 να κάνουν τεστ Παπανικολάου κάθε τρία χρόνια. Αν τα αποτελέσματα είναι ύποπτα, η γιατρός θα σου προτείνει εκ νέου εξέταση ή επιπλέον ραντεβού.
Το τελικό βήμα είναι η κλασική χειροκίνητη εξέταση. Η γιατρός θα εισάγει γαντοφορεμένα δάχτυλα στον κόλπο για να ελέγξει για τυχόν εξογκώματα ή ανωμαλίες στα τοιχώματα και τη μήτρα, ενώ με το άλλο χέρι θα πιέζει ελαφρά την κάτω κοιλιά εξωτερικά.
Πρόκειται για μια ρουτίνα εξέταση που στοχεύει στη συλλογή των απαραίτητων πληροφοριών με την ελάχιστη ταλαιπωρία. Εάν νιώσεις ανασφάλεια για οποιαδήποτε διαδικασία κατά την επίσκεψη, μη διστάσεις να ρωτήσεις τη γυναικολόγο. Είναι εκεί για να σε βοηθήσει.
Το δείγμα κυττάρων στο τεστ Παπανικολάου εξετάζεται μόνο για καρκίνο του τραχήλου. Μπορείς επίσης να κάνεις τεστ για HPV (ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων) και άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Μάθε περισσότερα για το HPV τεστ εδώ. Τα εμβόλια HPV χορηγούνται επίσης από γυναικολόγους.
Αν χρειάζεσαι τεστ για κάποιο συγκεκριμένο ΣΜΝ, συζήτησέ το με τη γυναικολόγο όταν κλείνεις το ραντεβού.
Η γυναικολόγος μπορεί επίσης να εξετάσει το ορθό βάζοντας δάχτυλο για να ελέγξει τους μυς και να εντοπίσει πιθανούς όγκους. Μπορεί να φαίνεται άβολο, αλλά η διαδικασία γίνεται πάντα με επαγγελματισμό και μόνο για το καλό της υγείας σου.
Η γυναικολόγος ίσως χρησιμοποιήσει υπέρηχο για να εξετάσει τα εσωτερικά αναπαραγωγικά όργανα, για να ελέγξει για κύστεις μήτρας ή να παρακολουθήσει εγκυμοσύνη. Η συσκευή αυτή χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα για να εμφανίζει εικόνα των οργάνων και των ιστών σου.
Η γιατρός θα καταγράψει επίσης τα γενικά σου στοιχεία — ύψος, βάρος και αρτηριακή πίεση — ώστε να τα συγκρίνει από επίσκεψη σε επίσκεψη.
Αν είσαι σεξουαλικά ενεργή αλλά δεν επιθυμείς να μείνεις έγκυος, η γυναικολόγος μπορεί να σε βοηθήσει να διαλέξεις τη μέθοδο αντισύλληψης που σου ταιριάζει καλύτερα. Ίσως σου γράψει συνταγή για ορμονικά αντισυλληπτικά για αντισύλληψη ή για να ρυθμίσεις τον κύκλο σου. Αν προτιμάς μη ορμονικά αντισυλληπτικά , η γιατρός θα σε ενημερώσει για τις καλύτερες επιλογές. Αν αποφασίσεις για ενδομήτρια σπείρα (σπιράλ), η γυναικολόγος θα αναλάβει την τοποθέτηση.
Αν ελπίζεις να μείνεις έγκυος, η γυναικολόγος θα σε συμβουλεύσει για βήματα που μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητές σου.
Οι γυναικολόγοι είναι γιατροί με εξειδίκευση στη γυναικεία σεξουαλική υγεία. Δεν υπάρχει λόγος να νιώθεις αμηχανία, ακόμη κι αν φαίνεται έτσι στην αρχή. Η γιατρός σου θέλει πάντα το καλύτερο για εσένα. Ωστόσο, αν νιώθεις πως η γιατρός δεν σε καταλαβαίνει ή ότι δεν μπορείς να ανοιχτείς, μη φοβηθείς να αλλάξεις επαγγελματία.
Με τακτικές επισκέψεις στη γυναικολόγο θα μάθεις καλύτερα το σώμα σου, θα προλάβεις ασθένειες και θα φροντίσεις όσο καλύτερα την υγεία σου.
Μπορείς να παρακολουθείς τον κύκλο σου με το WomanLog. Κατέβασε το WomanLog τώρα: