Πώς να αντιμετωπίσω την τριχόπτωση
Εκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως αντιμετωπίζουν την τριχόπτωση. Η ανθρώπινη τρίχα αναπτύσσεται σε τέσσερα στάδια. Στο τέλος, μια τρίχα πέφτει και μια νέα αρχίζει να μεγαλώνει από το θύλακα. Όμως, ένας αγχώδης τρόπος ζωής, η κακή διατροφή, οι ορμονικές ανισορροπίες και ορισμένες ασθένειες μπορούν να προκαλέσουν υπερβολική τριχόπτωση και γυναικεία αλωπεκία.
Δυνατά μαλλιά αποτελούν δείκτη γενικής υγείας και ευεξίας. Είναι φυσιολογικό να χάνεις λίγες τρίχες καθημερινά, αλλά αν η απώλεια αυξηθεί αισθητά, μπορεί να αποτελεί ένδειξη αυξημένου στρες ή σοβαρού προβλήματος υγείας.
Ο κύκλος ζωής της τρίχας
Υπάρχουν πολλοί λόγοι που μια γυναίκα μπορεί να αρχίσει να χάνει τα μαλλιά της. Πριν όμως φτάσουμε εκεί, ας γνωρίσουμε τα τέσσερα στάδια ανάπτυξης της τρίχας.
Το αναγενές στάδιο είναι η φάση ανάπτυξης της τρίχας και η μεγαλύτερη σε διάρκεια φάση του κύκλου. Κάθε τρίχα στο σώμα σου αναπτύσσεται από ένα θύλακα—ένα πόρο που φιλοξενεί το βολβό της τρίχας. Τα περισσότερα μαλλιά του τριχωτού της κεφαλής βρίσκονται στο αναγενές στάδιο, το οποίο μπορεί να διαρκέσει από τρία έως επτά χρόνια, ανάλογα με γενετικούς παράγοντες, την υγεία των μαλλιών και την περιοχή (τα φρύδια ή τα γένια έχουν μικρότερη διάρκεια ζωής από τα μαλλιά στο κεφάλι).
Το καταγενές στάδιο είναι η φάση ανάπαυσης στο τέλος της ενεργής ανάπτυξης. Χαρακτηρίζεται από αλλαγές βαθιά στον θύλακα κάτω από το τριχωτό. Η φάση αυτή διαρκεί έως δέκα ημέρες, καθώς η τρίχα αποχωρίζεται από τον θύλακα.
Το τελογενές στάδιο είναι η αδρανής φάση—ο θύλακας παραμένει ανενεργός για τρεις έως τέσσερις μήνες. Μόνο 10–15% των μαλλιών σου βρίσκονται στο τελογενές στάδιο οποιαδήποτε στιγμή, καθώς οι θύλακες κατανέμονται σε διαφορετικά στάδια στο τριχωτό.
Το εξογενές στάδιο είναι η στιγμή που η τρίχα αποκολλάται από τον θύλακα και πέφτει. Είναι φυσιολογικό να χάνεις 50 με 100 τρίχες την ημέρα κατά τη βούρτσισμα ή το λούσιμο.
Τι θεωρείται τριχόπτωση και πότε πρέπει να ανησυχήσω;
Είναι απόλυτα φυσιολογικό να έχεις λίγη τριχόπτωση κάποια στιγμή. Όταν το σώμα εκτίθεται σε στρεσογόνους παράγοντες—σωματικούς ή ψυχολογικούς—ο οργανισμός δίνει προτεραιότητα στις ζωτικές λειτουργίες και όργανα και βασικά θρεπτικά συστατικά όπως οι βιταμίνες και τα μέταλλα μεταφέρονται από μη ουσιώδη συστήματα, όπως τα μαλλιά.
Η τριχόπτωση συχνά είναι προσωρινή και με κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής, η γενική σου υγεία θα βελτιωθεί και τα μαλλιά σου θα ξαναφυτρώσουν. Όμως, μερικές φορές η τριχόπτωση μπορεί να υποδηλώνει σοβαρότερη πάθηση που πρέπει να διερευνηθεί. Αυτό το άρθρο αναλύει τους βασικούς λόγους που οι γυναίκες βιώνουν τριχόπτωση και προτείνει λύσεις για να βελτιώσεις την ευεξία σου και να αποκτήσεις δυνατά και πλούσια μαλλιά.
Τι προκαλεί τριχόπτωση;
Από την ακατάλληλη περιποίηση μαλλιών έως και γεγονότα αναπαραγωγικού συστήματος, πολλά μπορούν να επηρεάσουν την ανάπτυξη της τρίχας και να προκαλέσουν υπερβολική απώλεια. Οι πέντε συχνότερες αιτίες αλωπεκίας είναι η ορμονική ανισορροπία, τα αναπαραγωγικά γεγονότα, το στρες, η κακή διατροφή και απώλεια βάρους, καθώς και η ασθένεια και τα φάρμακα.
Ορμονική ανισορροπία
Η ορμονική ανισορροπία προκύπτει όταν το σώμα παράγει υπερβολικά μια ορμόνη και λιγότερες τις άλλες. Μια συχνή ορμονική ανισορροπία στις γυναίκες είναι η κυριαρχία οιστρογόνων και η έλλειψη προγεστερόνης. Οι ορμονικές διακυμάνσεις εμφανίζονται καθόλη τη διάρκεια του κύκλου λόγω επιλογών τρόπου ζωής και αναπαραγωγικών γεγονότων όπως η εφηβεία, η εγκυμοσύνη και η εμμηνόπαυση.
Αρκετές γυναίκες παραμένουν χωρίς διάγνωση ορμονικών διαταραχών που οφείλονται σε ενδοκρινικές παθήσεις όπως το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) ή ο υποθυρεοειδισμός. Οι δύο αυτές καταστάσεις αλληλοσυνδέονται· οι γυναίκες με υποθυρεοειδισμό δεν έχουν πάντα PCOS, αλλά όσες έχουν PCOS συχνά παρουσιάζουν και υποθυρεοειδισμό.
Το PCOS είναι ανίατο και οφείλεται σε ορμονικές ανισορροπίες—υπερβολικά ανδρογόνα (ανδρικές ορμόνες) και κυριαρχία οιστρογόνων. Αν και δεν υπάρχει θεραπεία για το PCOS, η κατάσταση μπορεί να βελτιωθεί με αλλαγές στη διατροφή, αύξηση της δραστηριότητας και μείωση του στρες.
Μάθε περισσότερα για το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και τη γονιμότητα.
Αναπαραγωγικά γεγονότα
Οι σεξουαλικές ορμόνες, όπως τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη, είναι υπεύθυνες όχι μόνο για την αναπαραγωγική και σεξουαλική υγεία αλλά και για τη γενικότερη υγεία, όπως η ανάπτυξη των μαλλιών. Όταν υπάρχουν έντονες ορμονικές διακυμάνσεις, για παράδειγμα κατά την εγκυμοσύνη, το θηλασμό ή τη εμμηνόπαυση, η τριχόπτωση είναι συχνό φαινόμενο.
Η εγκυμοσύνη απαιτεί πολλά από το σώμα της γυναίκας, καθώς οι φυσικοί της πόροι διοχετεύονται στην υποστήριξη της νέας ζωής στη μήτρα. Παρομοίως, το σώμα της θηλάζουσας μαμάς διοχετεύει τα θρεπτικά συστατικά στο γάλα για να θρέψει το μωρό της. Αν δεν υπάρχουν επαρκή θρεπτικά στοιχεία, ζωτικής σημασίας στοιχεία ανακατευθύνονται από μη ουσιώδη σημεία, όπως τα μαλλιά.
Οι γυναίκες που περνούν την εμμηνόπαυση μπορεί να χάσουν μαλλιά εξαιτίας της ξαφνικής πτώσης οιστρογόνων. Αραίωση μαλλιών και γυναικεία αλωπεκία μπορεί επίσης να προέλθουν από τη γήρανση, μια αναπόφευκτη διαδικασία όσο καλά κι αν φροντίζουμε τον εαυτό μας.
Στρες
Το στρες συχνά αποτελεί τον κύριο υπαίτιο για την τριχόπτωση. Όμως δεν εννοούμε μόνο ψυχολογικά γεγονότα. Το σώμα σου στρεσάρεται όταν ζεις σε μολυσμένο ή ανθυγιεινό περιβάλλον, δεν τρέφεσαι σωστά και δεν ξεκουράζεσαι αρκετά.
Πολλοί διαπίστωσαν ασυνήθιστη τριχόπτωση στη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Ειδικοί εκτιμούν πως αυτό οφείλεται στην αυξημένη πίεση και την απομόνωση.
Η τριχόπτωση από στρες κατηγοριοποιείται σε τρεις τύπους:
- Τελογενής τριχόρροια: Όταν το στρες οδηγεί τα μαλλιά στο τελογενές στάδιο, επιταχύνοντας την απώλεια.
- Τριχοτιλλομανία: Όταν μια γυναίκα βιώνει έντονο συναισθηματικό ή σωματικό στρες και τραβάει τις τρίχες από το τριχωτό, τα φρύδια ή άλλα σημεία ως τρόπο διαχείρισης του στρες.
- Γυροειδής αλωπεκία: Αυτοάνοση ασθένεια, πιθανώς λόγω στρες, στην οποία το σώμα επιτίθεται στους θύλακες των τριχών του, προκαλώντας τριχόπτωση σε στρογγυλά σημεία.
Κακή διατροφή και απώλεια βάρους
Για να μεγαλώσουν δυνατά και υγιή μαλλιά, ο οργανισμός χρειάζεται βιταμίνες A, E, D, Β και μέταλλα όπως ψευδάργυρο και σελήνιο. Τα μαλλιά είναι κυρίως φτιαγμένα από πρωτεΐνη, και εάν δεν λαμβάνεις αρκετά απαραίτητα αμινοξέα, μπορεί να εμφανιστεί τριχόπτωση. Οι περισσότεροι λαμβάνουν τα απαραίτητα συστατικά από τη διατροφή τους, αλλά αν περιορίζεις υπερβολικά τη διατροφή σου ή αποκλείεις ολόκληρες ομάδες τροφών, ίσως παρατηρήσεις αραίωση μαλλιών—αποτέλεσμα ελλείψεων σε βιταμίνες και μέταλλα.
Το σώμα εκλαμβάνει επίσης την απότομη απώλεια βάρους ως στρεσογόνο γεγονός, ιδίως αν το προκαλείς με υπερβολική δίαιτα ή άσκηση. Η έντονη άσκηση αυξάνει την κορτιζόλη, οδηγεί σε ταχύτερη εξάντληση βιταμινών/μετάλλων και μπορεί να επιταχύνει τη γήρανση.
Ασθένεια και φάρμακα
Διάφορες ασθένειες μπορούν να προκαλέσουν γρήγορη τριχόπτωση λόγω του στρες ή της έλλειψης βασικών θρεπτικών στοιχείων. Κάποιες γυναίκες εκδηλώνουν τριχόπτωση μετά από μεγάλη επέμβαση ή κάποιο ισχυρό τραυματικό γεγονός. Ο καρκίνος και οι θεραπείες του, είναι πια γνωστό ότι προκαλούν τριχόπτωση. Η χημειοθεραπεία, οι στοχευμένες θεραπείες, η ακτινοθεραπεία και οι μεταμοσχεύσεις βλαστοκυττάρων/μυελού σκοτώνουν τα καρκινικά κύτταρα δυστυχώς όμως επηρεάζουν και τα κύτταρα των μαλλιών. Είναι σύνηθες οι ασθενείς που βρίσκονται σε θεραπεία για καρκίνο να χάνουν μερικώς ή ολικώς τα μαλλιά τους.
Όταν όμως ολοκληρωθεί η θεραπεία, το σώμα μπορεί να ανακάμψει και να επαναλάβει τις φυσικές του λειτουργίες, όπως η υγιής ανάπτυξη των μαλλιών.
Πώς μπορώ να σταματήσω την τριχόπτωση;
Μερικές φορές το σώμα ανακάμπτει μόνο του από την τριχόπτωση. Αν περνάς μια αγχωτική περίοδο που προκαλεί απώλεια μαλλιών, συνήθως αυτό θα σταματήσει όταν επανέλθει η ισορροπία σου. Αν όμως η απώλεια συνεχίζεται, υπάρχει λόγος. Επισκέψου το γιατρό σου για εξετάσεις. Διαγνωστικές εξετάσεις τριχόπτωσης είναι το τεστ έλξης τριχών (για να διαπιστωθεί πόσες τρίχες πέφτουν με τράβηγμα), η μέτρηση της διαμέτρου της τρίχας, εξετάσεις για σύφιλη, γενική αίματος, μέτρηση επιπέδων ορμονών, σιδήρου και θυρεοειδούς. Σε ορισμένες περιπτώσεις συστήνεται βιοψία τριχωτού.
Υπάρχουν μερικές αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορούν να βελτιώσουν την υγεία των μαλλιών σου. Μπορείς να τις υιοθετήσεις είτε από μόνες τους είτε επιπρόσθετα με την κύρια θεραπεία για μια σοβαρή πάθηση.
Βρες τρόπους να μειώσεις το στρες
Το στρες μπορεί να αποτελέσει πραγματική απειλή για την υγεία σου. Προκαλεί χρόνια φλεγμονή, ψυχικά προβλήματα και άλλες διαταραχές. Η εκμάθηση διαχείρισης του στρες μπορεί να βελτιώσει πολύ τη ζωή σου. Κοινές μέθοδοι που έχουν βοηθήσει πολλές γυναίκες είναι η ψυχοθεραπεία, η γιόγκα, ο διαλογισμός και η τακτική σωματική άσκηση.
Δυστυχώς, δεν μπορούμε να εξαλείψουμε όλα τα στρεσογόνα γεγονότα από τη ζωή μας. Ο μόνος τρόπος να υποστηρίξεις το σώμα σου είναι από μέσα. Επαρκής ύπνος, ήλιος και θρεπτικές τροφές σε βοηθούν να νιώθεις γειωμένη, ήρεμη και να αυξήσεις την αντοχή σου στο στρες. Ελαφριά φυσική δραστηριότητα είναι επίσης απαραίτητη για τη στήριξη των συστημάτων του οργανισμού σου. Πρόσεξε όμως γιατί η υπερβολική άσκηση είναι επίσης στρεσογόνα. Αν εξαντλείσαι κάνοντας υπερβολική αερόβια άσκηση χωρίς ανάπαυση, η κατάσταση των μαλλιών μπορεί να επιδεινωθεί. Διάλεξε ένα σπορ που σε ικανοποιεί. Δεν χρειάζεται καθημερινά γυμναστήριο για να δεις θετικές αλλαγές στη σωματική και ψυχική σου υγεία. Ακόμη και σύντομος περίπατος ή κολύμπι θα βελτιώσει την ευεξία σου.
Επανέφερε τα μέταλλα και τις βιταμίνες στον οργανισμό σου
Τα μαλλιά σου χρειάζονται επαρκείς βιταμίνες, μέταλλα και πρωτεΐνες για να μεγαλώσουν υγιή. Η καλύτερη επιλογή για διατήρηση καλής υγείας είναι να προσλαμβάνεις τα θρεπτικά συστατικά από πλούσιες σε θρεπτική αξία τροφές. Ενδεικτικές τροφές: μοσχάρι ελευθέρας βοσκής, αυγά, ψάρια, φρούτα και μούρα. Υποστήριξε το σώμα σου με ποικιλία θρεπτικών τροφών τακτικά.
Αν διαπιστώνεις ότι η διατροφή σου υστερεί σε βασικά συστατικά, συμβουλέψου τη γιατρό σου για το ενδεχόμενο λήψης συμπληρωμάτων. Πολλές σήμερα παίρνουν διάφορα συνθετικά συμπληρώματα χωρίς να ερευνούν την ποιότητα ή να γνωρίζουν αν όντως έχουν έλλειψη. Πολλά συμπληρώματα μπορεί να περιέχουν βιταμίνες και μέταλλα, αλλά όχι σε απορροφήσιμη μορφή. Για ασφάλεια, πάντα ζήτα την άποψη της ειδικής υγείας.
Δοκίμασε αιθέρια έλαια
Τα αιθέρια έλαια μπορεί να ενισχύσουν τους θύλακες, βοηθώντας την αναδόμηση των μαλλιών. Μελέτες δείχνουν πως φυσικά αιθέρια έλαια, όπως της λεβάντας, του δεντρολίβανου και της λεμονόχορτου, ωφελούν την υγεία των μαλλιών. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να ενυδατώσουν και να απαλύνουν ξηρά ή φριζαρισμένα μαλλιά.
Απαλή και φυσική περιποίηση μαλλιών
Όπως όλα τα συστήματα, τα μαλλιά διαθέτουν φυσικούς μηχανισμούς καθαρισμού και ενυδάτωσης. Ωστόσο, πολλές από εμάς ζούμε σε μολυσμένες πόλεις και εκθέτουμε άθελά μας τα μαλλιά μας σε επιβαρυντικές ουσίες. Τα περισσότερα σαμπουάν σούπερ μάρκετ είναι γεμάτα με συνθετικά συστατικά όπως θειικά άλατα, σιλικόνες και παραβένες. Αυτές οι ουσίες κάνουν τα μαλλιά να φαίνονται γυαλιστερά, συντηρούν το προϊόν και του προσδίδουν ευχάριστη μυρωδιά, αλλά σε βάθος χρόνου μπορεί να βλάψουν τα μαλλιά.
Εάν είσαι ευχαριστημένη με τα προϊόντα περιποίησης που χρησιμοποιείς, ακόμη και να περιέχουν συνθετικές ουσίες, συνέχισε να τα χρησιμοποιείς. Αν όμως παρατηρείς ξηρότητα, αυξημένη τριχόπτωση ή έξαρση σμήγματος, αναζήτησε φυσικές και χωρίς χημικά εναλλακτικές.
Η τριχόπτωση μπορεί να είναι αγχωτική και ντροπιαστική. Στις περισσότερες περιπτώσεις, μπορείς να επαναφέρεις τα μαλλιά σου στην αρχική τους υγεία με μικρές αλλαγές σε διατροφή και τρόπο ζωής. Αν όμως υποψιάζεσαι ότι χάνεις μαλλιά λόγω αδυναμίας ή κάποιας σοβαρής πάθησης, σκέψου να κάνεις εξετάσεις για να ανακαλύψεις τη ρίζα του προβλήματος.
Μπορείς να παρακολουθείς τον κύκλο σου με το WomanLog. Κατέβασε τώρα το WomanLog:
