Ζώντας με την Ακράτεια Ούρων
Η ακράτεια ούρων επηρεάζει 200 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Οι γυναίκες που αναπτύσσουν ακράτεια βιώνουν διαρροή ούρων, έλλειψη ελέγχου της ουροδόχου κύστης και συχνή ανάγκη για ούρηση. Αφορά κυρίως ηλικιωμένες, εγκύους ή λεχωΐδες γυναίκες. Παρόλο που πολλές γυναίκες επιλέγουν να ζουν με τη δυσφορία, η ακράτεια μπορεί να αντιστραφεί βελτιώνοντας τον τρόπο ζωής και εντάσσοντας τακτικές ασκήσεις πυελικών μυών.
Η ακράτεια ούρων προκαλεί δυσφορία σε πολλές γυναίκες. Καθώς συνοδεύεται από κοινωνικό στίγμα, κάποιες γυναίκες επιλέγουν να ζουν με την κατάσταση αυτή χωρίς να λαμβάνουν κατάλληλη θεραπεία. Ωστόσο, με τη σωστή διατροφή, αλλαγές στον τρόπο ζωής και πρόγραμμα ασκήσεων, μπορείς να εξαλείψεις τα περισσότερα ενοχλητικά συμπτώματα και να βελτιώσεις τη ζωή σου.
Τι είναι η ακράτεια ούρων;
Η ακράτεια ούρων προκαλεί απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστης και διαρροές ούρων. Δεν είναι ασθένεια, αλλά μια πάθηση που αναπτύσσεται λόγω αναπαραγωγικών γεγονότων, αλλαγών στη ζωή και προβλημάτων υγείας. Επηρεάζει τις γυναίκες σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ τους άνδρες, κυρίως λόγω εγκυμοσύνης, τοκετού και ορμονικών αλλαγών κατά την εμμηνόπαυση.
Αν πάσχεις από ακράτεια ούρων, μπορεί να νιώθεις έντονη ανάγκη για ούρηση ή να διαρρεύσεις κάποια ποσότητα ούρων όταν γελάς, φτερνίζεσαι ή βήχεις. Οι διαρροές συμβαίνουν όταν οι μύες της ουροδόχου κύστης συσπώνται ξαφνικά και οι σφιγκτήρες δεν είναι αρκετά δυνατοί για να κλείσουν την ουρήθρα.
Σύμφωνα με την Εθνική Ένωση για την Ακράτεια των ΗΠΑ, 25 εκατομμύρια ενήλικες Αμερικανίδες πάσχουν από ακράτεια, και το 75–80% αυτών είναι γυναίκες. Αν και η ηλικία είναι ένας από τους πιο σημαντικούς δείκτες ακράτειας (επηρεάζει το 40% των γυναικών 60–79 ετών και το 50% των γυναικών άνω των 80), πολλές γυναίκες βιώνουν διαρροές ούρων ανεξαρτήτως ηλικίας.
Πώς αναπτύσσεται η ακράτεια ούρων;
Σε γενικές γραμμές, οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς στην ανάπτυξη ουρολογικών προβλημάτων λόγω θηλυκών ορμονών και αναπαραγωγικών γεγονότων όπως η εγκυμοσύνη, ο τοκετός και η εμμηνόπαυση. Οι ορμονικές αλλαγές, ορισμένα αθλήματα και συνήθειες ζωής μπορούν επίσης να μεταβάλουν το πυελικό έδαφος, την ουρήθρα και την κύστη, κάνοντας δύσκολο τον έλεγχο της ούρησης.
Η ακράτεια ούρων διακρίνεται σε δύο κατηγορίες:
- Ακράτεια από προσπάθεια. Συμβαίνει όταν ασκείται πίεση στους μύες του πυελικού εδάφους ή της ουροδόχου κύστης. Οι πιθανότητες για τέτοιου τύπου διαρροές αυξάνονται κατά την εγκυμοσύνη, μετά τον τοκετό, ή λόγω έντονης σωματικής δραστηριότητας, παχυσαρκίας, χρόνιου βήχα. Η ακράτεια από προσπάθεια είναι πιο συχνή σε νεότερες γυναίκες, ειδικά κατά την εγκυμοσύνη και τη λοχεία.
- Ακράτεια επιτακτικού τύπου. Αυτός ο τύπος προκαλεί έντονη ανάγκη για ούρηση και μπορεί να καταλήξει σε ανεξέλεγκτες διαρροές. Οι σπασμοί της κύστης μπορεί να οφείλονται σε λοίμωξη ή νευρολογικές παθήσεις.
Μέθοδοι θεραπείας
Καλό είναι να θυμόμαστε ότι η ακράτεια ούρων δεν είναι φυσικό μέρος της γυναικείας ζωής ούτε κάτι που πρέπει να αποδεχθείς ως σημάδι του γήρατος. Υπάρχουν πολλές στρατηγικές που μπορούν να αντιστρέψουν τα συμπτώματα και να ενισχύσουν το πυελικό σου έδαφος.
Εκπαίδευση της κύστης
Καθόρισε ένα πρόγραμμα ούρησης ώστε να εκπαιδεύσεις την κύστη σου. Το σώμα θα συνηθίσει τελικά να αποβάλλει τα ούρα σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας. Η προτεινόμενη συχνότητα για διαλείμματα τουαλέτας ανάμεσα στις καθημερινές δραστηριότητες είναι κάθε 2 ώρες. Όταν φτάσει η στιγμή, πήγαινε στην τουαλέτα και προσπάθησε να ουρήσεις ακόμη κι αν δεν νιώθεις ανάγκη. Ο στόχος είναι να επεκτείνεις σταδιακά το διάστημα, προσθέτοντας λίγα λεπτά πριν το επόμενο διάλειμμα, ενισχύοντας απαλά τον έλεγχο της κύστης σου. Τελικά, θα αισθάνεσαι μικρότερη πίεση να επισκέπτεσαι τη τουαλέτα συχνά και λιγότερη ανησυχία για διαρροές μεταξύ των διαλειμμάτων.
Μπορείς επίσης να εκπαιδεύσεις την κύστη σου ελέγχοντας την παρόρμηση για ούρηση. Συχνά η ανάγκη είναι ψυχολογική, οπότε τεχνικές ενσυνειδητότητας μπορούν να βοηθήσουν να καθυστερήσεις το διάλειμμα τουαλέτας. Για παράδειγμα, κάποιες γυναίκες νιώθουν την ανάγκη να ουρήσουν αφότου ξαπλώσουν ή πριν φύγουν από το σπίτι. Αυτό δεν σημαίνει πως η κύστη είναι γεμάτη—είναι σωματική αντίδραση στη συσχέτιση μεταξύ μιας πράξης (όπως το να φύγεις από το σπίτι) και της ούρησης. Αυτές οι συνήθειες πιθανόν να διαμορφώθηκαν από την παιδική ηλικία, καθώς οι γονείς συνήθως εγκαθιδρύουν ένα ρουτίνα για το παιδί ώστε να αποφύγουν να ψάχνουν τουαλέτα στη βόλτα ή στα ψώνια. Κρατώντας το μυαλό σου απασχολημένο με άσχετες σκέψεις μπορεί να ανακουφίσει την πίεση.
Ασκήσεις πυελικών μυών
Οι ασκήσεις για τους πυελικούς μύες/πυελικό έδαφος βοηθούν στην αντιστροφή της ακράτειας και στη βελτίωση της σεξουαλικής λειτουργίας. Περισσότερα παρακάτω.
Φαρμακευτική αγωγή
Ορισμένα φάρμακα έχουν φανεί χρήσιμα για τον καλύτερο έλεγχο της ούρησης:
- Τοπική οιστρογόνα χρησιμοποιούνται για την αναζωογόνηση των ιστών του κόλπου και του ουροποιητικού, προσφέροντας προσωρινή ανακούφιση, κυρίως σε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες.
- Αντιχολινεργικά δρουν μπλοκάροντας τον νευροδιαβιβαστή ακετυλοχολίνη, εμποδίζοντας το σήμα στον εγκέφαλο για την επιθυμία ούρησης – κατάλληλα ιδιαίτερα σε υπερδραστήρια κύστη.
- Ιμιπραμίνη είναι αντικαταθλιπτικό που προκαλεί ταυτόχρονα χαλάρωση της κύστης και σύσφιξη των λείων μυών και του αυχένα της, αποτρέποντας διαρροές. Ωστόσο, προκαλεί υπνηλία και συνήθως χορηγείται το βράδυ σε γυναίκες με μικτή ακράτεια.
- Βοτουλινική τοξίνη τύπου Α (botox) μπορεί να εγχυθεί στον μυ της κύστης για να αντιμετωπιστούν τα συμπτώματα υπερδραστήριας κύστης, αλλά δοκιμάζεται κυρίως εάν άλλες φαρμακευτικές επιλογές αποτύχουν.
Ιατρικές συσκευές
Σε κάποιες περιπτώσεις ένα μηχανικό βοήθημα μπορεί να προσφέρει λύση:
- Ένα ένθεμα ουρήθρας είναι μικρή, μιας χρήσης συσκευή σαν ταμπόν που τοποθετείται στην ουρήθρα πριν από έντονη δραστηριότητα, όπως το τένις, για την πρόληψη διαρροών. Αφαιρείται πριν την ούρηση.
- Ένας πεσσός λειτουργεί παρόμοια αλλά σχεδιάστηκε για γυναίκες με πρόπτωση μήτρας—είναι ένας σκληρός δακτύλιος που μπορεί να φορεθεί όλη μέρα για να αποτρέπει την κύστη να πιέζει την ουρήθρα.
- Ηλεκτρικοί νευροδιεγέρτες διαφόρων τύπων έχουν χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία και των δύο τύπων ακράτειας, μέσω ήπιας ηλεκτρικής διέγερσης στα νεύρα ούρησης ή στην κύστη, όμως τα αποτελέσματα είναι παρόμοια με εκείνα της μη επεμβατικής άσκησης.
Χειρουργική παρέμβαση
Αν καμία άλλη θεραπεία δεν αποδίδει, τότε εξετάζεται το χειρουργείο. Μία επέμβαση περιλαμβάνει την τοποθέτηση πλέγματος κάτω από τον αυχένα της κύστης για την αποφόρτιση της ουρήθρας και την πρόληψη των διαρροών. Μια άλλη τεχνική είναι η χειρουργική ανύψωση του αυχένα της κύστης. Μια τρίτη επιλογή είναι η τοποθέτηση τεχνητού σφιγκτήρα που ρυθμίζει τη ροή των ούρων.
Πολλές γυναίκες αντιστρέφουν την ακράτεια χωρίς φάρμακα ή χειρουργείο, ενδυναμώνοντας τους μυς του πυελικού εδάφους και υιοθετώντας θετικές αλλαγές στον τρόπο ζωής. Ο πιο απλός και συχνά πιο αποτελεσματικός τρόπος βελτίωσης της πυελικής υγείας σου είναι οι μικρές προσαρμογές στην καθημερινότητα και η άσκηση.
Πώς μπορώ να ενδυναμώσω τους μυς του πυελικού μου εδάφους;
Πριν ξεκινήσεις την εκγύμναση των μυών του πυελικού εδάφους, λάβε υπόψη τη συνηθισμένη σου άσκηση. Oι πιο πιεστικές δραστηριότητες για την περιοχή είναι βάρη, τραμπολίνο, τρέξιμο, κοιλιακοί και χορός zumba. Αυτές αυξάνουν την πίεση στους πυελικούς μύες, γεγονός που τους χαλαρώνει με τον καιρό. Για να τους ενδυναμώσεις, επίλεξε ήπια προπόνηση που δεν επιβαρύνει το πυελικό έδαφος.
Έρευνες δείχνουν πως η εκγύμναση των πυελικών μυών βοηθά στην εξάλειψη της ακράτειας, της πρόπτωσης μήτρας και των διαρροών, βελτιώνουν την εμπειρία εγκυμοσύνης, διευκολύνουν τον τοκετό και αυξάνουν τη σεξουαλική ικανοποίηση.
Οι ασκήσεις πυελικού εδάφους είναι επίσης γνωστές ως ασκήσεις Kegel. Μπορείς να τις εκτελέσεις οπουδήποτε, χωρίς ειδική προετοιμασία. Το πρώτο βήμα είναι να εντοπίσεις τους μύες που πρέπει να γυμνάσεις. Συχνό εμπόδιο για τις αρχάριες είναι η εντόπιση των σωστών μυών! Οι συγκεκριμένοι είναι αυτοί που σφίγγονται όταν κρατάς αέρια ή σταματάς την ούρηση στη μέση. Είναι οι μύες γύρω από την ουρήθρα και τον πρωκτό.
Αν και μπορείς να τις κάνεις σε οποιαδήποτε θέση, είναι ευκολότερο να ξεκινήσεις ξαπλωμένη. Σφίξε/σύσπασε τους μυς του πυελικού σου εδάφους και κράτησε για τρία δευτερόλεπτα. Ύστερα χαλάρωσε για τρία δευτερόλεπτα. Μερικές γυναίκες βοηθιούνται αν φανταστούν ότι κάθονται πάνω σε ένα μάρμαρο και προσπαθούν να το σηκώσουν προς τα πάνω και μέσα στον κόλπο. Για καλύτερα αποτελέσματα, σφίξε μόνο τους πυελικούς μύες, κρατώντας κοιλιά, γλουτούς και μηρούς χαλαρούς. Θυμήσου να αναπνέεις. Επανέλαβε το σετ 10+ φορές την ημέρα. Συνήθως παρατηρούνται αποτελέσματα σε 4 έως 6 εβδομάδες από την έναρξη ρουτίνας Kegel.
Υπάρχουν και διάφορες συσκευές Kegel στην αγορά—από βαράκια Kegel έως ηλεκτρικούς διεγέρτες. Συζήτησε με το γιατρό ή τη γυναικολόγο σου για την ιδανική επιλογή για σένα.
Χρήσιμες αλλαγές στη ζωή
Υγιεινή διατροφή
Η ισορροπημένη διατροφή είναι θεμελιώδης για την ενίσχυση του πυελικού εδάφους και τη μείωση των συμπτωμάτων της ακράτειας. Οι τροφές πλούσιες σε βιταμίνη D βελτιώνουν τους μυς και το ανοσοποιητικό. Τροφές όπως λιπαρά ψάρια, αβοκάντο, στρείδια, κρόκοι αβγών ενισχύουν το πυελικό έδαφος και βελτιώνουν τη σεξουαλική λειτουργία. Σε περιπτώσεις υπερβολικού βάρους, η ακράτεια μπορεί να επιδεινωθεί λόγω της πρόσθετης πίεσης στην περιοχή της λεκάνης—η απώλεια των περιττών κιλών βελτιώνει σημαντικά τα συμπτώματα.
Μια διατροφή φιλική προς την ακράτεια περιορίζει τα πικάντικα και όξινα τρόφιμα, καθώς ερεθίζουν την κύστη. Μπορείς επίσης να αποφύγεις διουρητικά ροφήματα όπως αλκοόλ, καφεΐνη και έντονα τσάγια, καθώς προκαλούν έντονη παρόρμηση για ούρηση. Παρόλο που η ενυδάτωση είναι πολύ σημαντική για τις λειτουργίες του σώματος, προτείνεται να περιορίσεις την κατανάλωση νερού σε 1,5 λίτρο την ημέρα. Να αυξάνεις τα υγρά σε έντονη σωματική δραστηριότητα.
Διακοπή καπνίσματος
Το κάπνισμα έχει πολλές αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, μεταξύ των οποίων και την επιδείνωση της ακράτειας. Οι τοξίνες στο τσιγάρο περιορίζουν τη ροή οξυγόνου στους μυς, συμβάλλοντας στην αδυναμία πυελικού εδάφους. Πολλές καπνίστριες αναπτύσσουν χρόνιο βήχα που αυξάνει την πίεση στους μυς της λεκάνης και την κύστη.
Αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας
Η καταπόνηση στη διάρκεια των κενώσεων επιβαρύνει το πυελικό έδαφος και επιδεινώνει τις διαρροές. Καθώς η δυσκοιλιότητα συνήθως είναι παροδική, μπορείς να την αποφύγεις καταναλώνοντας τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες, όπως λαχανικά, φρούτα, όσπρια και σπόρους.
Η ακράτεια ούρων επηρεάζει πολλές γυναίκες, ανεξαρτήτως ηλικίας, ωστόσο πάρα πολλές υποφέρουν σιωπηλά. Εάν παρουσιάζεις διαρροές ούρων, έλλειψη ελέγχου της κύστης ή πολύ συχνή ανάγκη για ούρηση, συμβουλέψου τη γιατρό σου. Καμία γυναίκα δεν πρέπει να συμβιβάζεται με την ακράτεια ούρων – με φροντίδα του σώματος, τα συμπτώματα μπορούν συχνά να αντιστραφούν.
Μπορείς να παρακολουθείς τον κύκλο σου με το WomanLog. Κατέβασε το WomanLog τώρα:
